آیا ویدئوی جنجالی شکنجه یک مهاجر در لیبی حقیقی است؟

مردانی با پوشش نظامی، یک مرد سیاه‌پوست را مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند و سپس سعی می‌کنند با یک فندک ریش و موهای او را بسوزانند. این تصاویر، در روزهای اخیر صدها هزار بار در فیس‌بوک بازنشر شده و به‌عنوان نمونه‌ای از تحقیر مهاجران  مخصوصا سیاه‌پوست‌ها در لیبی معرفی می‌شود. اما تحقیقات ما در فضای اینترنت داستان دیگری را نشان می‌دهد...

شبکه خبری آمریکایی سی ان ان در تاریخ ۱۴ نوامبر (۲۳ آبان)، در گزارشی مستند تصاویر مهاجرانی از کشورهای آفریقایی را پخش کرد که در بازارهای برده‌داری لیبی فروخته می‌شدند.

پس از سر و صدایی که این مستند ایجاد کرد، چندین ویدئوی دیگر که ظاهرا قربانیان آفریقایی شکنجه در لیبی را نشان می‌دهد، منتشر شد. در میان این ویدئوها، ویدئویی از شکنجه یک مهاجر، صدها هزار بار در صفحه‌های متعدد فیس‌بوکی مرتبط با اخبار آفریقا از روز شنبه ۱۸ نوامبر .

توضیح زیر ویدئو در یکی از صفحه‌های فیس‌بوکی این‌گونه است: "نگاه کنید... یکی از برادران آفریقایی در لیبی شکنجه می‌شود."

عکس گرفته شده از صفحه فیس‌بوک مربوط به اخبار گینه اشاره می‌کند که ویدئوی منتشر شده در لیبی اتفاق افتاده است..

Oدر این ویدئو می‌بینیم که گروهی از مردان با پوشش نظامی در حال سوال و جواب از یک مرد سیاه‌پوست که روی زمین نشسته و یک بانداژ خونین به پایش بسته شده است، هستند. یکی از این افراد که شلوار نظامی پوشیده است و لباسی راه راه دارد، به او می‌گوید: "اهل کجایی؟". وقتی فرد شکنجه شده پاسخ می‌دهد که سودانی است، آن فرد شبه نظامی به او حمله می‌کند. چندین بار به او سیلی می‌زند و بعد از آن، پای زخمی او را لگد می‌کند. این مرد سپس فندکی را درمی‌آورد و می‌خواهد که ریش و موهای قربانی خود را در برابر خنده همکارانش آتش بزند.

Cعکس گرفته شده از ویدئو که یک شبه‌نظامی را در تلاش برای آتش زدن ریش قربانی خود با فندک نشان می‌هد. .

عکس گرفته شده از ویدئو که شبه‌نظامی دیگری را نشان می‌دهد که اسلحه خود را روی سر قربانی چسبانده است.

.

سرنخ نخست، لهجه

نخستین سرنخی که در این ویدئو، ما را به این نتیجه می‌رساند که تصاویر در لیبی رخ نداده، نحوه حرف زدن افراد است. شبه نظامیان با لهجه خاورمیانه‌ای و نه لهجه اهالی لیبی، سخن می‌گویند. جست‌وجوی کلمات کلیدی مانند "سودان" و "شکنجه" به زبان عربی در گوگل، نشان می‌دهد که این ویدئو بارها پیش از این در فضای اینترنت منتشر شده است.

این ویدئو در واقع در تاریخ ۲۵ جولای ۲۰۱۷ در شهر موصل و در زمانیکه نیروهای امنیتی عراق در حال حمله برای بازپس گرفتن این شهر از دست نیروهای داعش بودند، گرفته شده است.

این تصاویر، اعضای پلیس فدرال عراق را نشان می‌دهد که در حال شکنجه یک فرد سودانی هستند که در واقع آن‌ها او را متهم به عضویت در داعش می‌کنند.

.

اشتباهی با پیامدهای دیپلماتیک

این اتفاق در همان زمان باعث ایجاد مشکل دیپلماتیک بین عراق و سودان شد. بعد از انتشار ویدئو، وزیر امور خارجه سودان، یک مقام رسمی سفارت عراق در خارطوم را احضار و به او مراتب اعتراض شدید این کشور را ابلاغ کرد.

این فرد سودانی، در نهایت عضو داعش هم نبود. اسم او موسی بشیر است و از ۲۰ سال پیش مغازه‌ای در موصل داشته است. بعد از این اتفاق، وی مدت کوتاهی در بیمارستانی برای درمان زخم‌های سطحی خود بستری شد.

و پایان خوب

چند روز بعد از ماجرا، در تاریخ ۳۰ جولای ۲۰۱۷،  قاسم العراجی وزیر کشور عراق، در زمان سفر به موصل به طور رسمی از موسی بشیر عذرخواهی کرد و این موضوع در گزارشی از تلویزیون عراق پخش شد.

در پی این عذرخواهی، مقام‌های عراقی حتی به بشیر ملیت این کشور را اعطا کردند.

با این حال، فراگیر شدن آزار و اذیت مهاجران در لیبی واقعیت دارد. گروه ناظران تلویزیون فرانس ۲۴، بارها در چند ماه اخیر گزارش‌هایی را درباره رنج مضاعف مهاجران در لیبی تهیه کرده است. به‌طور خاص در ژوئن ۲۰۱۷، ما وضعیت مهاجران اهل سومالی و اتیوپی را گزارش کردیم که توسط قاچاقچیان بازداشت می‌شوند و گرسنگی می‌کشند.

و در سال ۲۰۱۶، یک مهاجر جوان کامرونی زندگی روزانه خود در طرابلس را با ماجراهایی از اخاذی، آدم ربایی و زخم‌های گلوله تعریف کرد.