روش‌های بررسی واقعی بودن تصاویر و اخبار در شبکه‌های اجتماعی
: منتشر شده در : روزآمد شده در
متن توسط:
Julien Pain
انتشار اطلاعات دروغ درباره موضوعاتی مربوط به مهاجران، جنگ در سوریه و یا در واقع تقریبا درباره همه موضوعات خبری به طور فزاینده ای در شبکه‌های اجتماعی در جریان است.نوعی از تقلب به طور ویژه در دستکاری برخی عکس‌ها و ویدئوها در حال رشد است. پدیده بدتر و مایوس کننده آن است که برخی از رسانه‌ها نیز همیشه این تصاویر را بررسی نمی‌کنند. اما اتفاق خوب این است که امروزه طیف وسیعی از ابزارها و تکنیک‌ها برای بررسی مطالب جعلی وجود دارد.
تبلیغ بازرگانی
انتشار اطلاعات دروغ درباره موضوعاتی مربوط به مهاجران، جنگ در سوریه و یا در واقع تقریبا درباره همه موضوعات خبری به طور فزاینده ای در شبکه‌های اجتماعی در جریان است.
نوعی از تقلب به طور ویژه در دستکاری برخی عکس‌ها و ویدئوها در حال رشد است. پدیده بدتر و مایوس کننده آن است که برخی از رسانه‌ها نیز همیشه این تصاویر را بررسی نمی‌کنند. اما اتفاق خوب این است که امروزه طیف وسیعی از ابزارها و تکنیک‌ها برای بررسی مطالب جعلی وجود دارد.
این نوع فریب با اینترنت متولد نشد یعنی دستکاری در عکس‌ها با فتوشاپ و توییتر ظاهر نشد. گرچه روش‌های گذشته نسبت به کارهای امروز ابتدایی به نظر می رسد اما یک نمونه را می توانیم از اتحاد جماهیر شوروی بیان کنیم که به طور مرتب سیاستمداران مورد غضب از عکس‌ها حذف می‌شدند.
کمیسر نیکولای یژوف و استالین در دهه ۱۹۳۰ میلادی
چه چیزی تغییر کرده است؟ به هر حال تقریبا امروزه هر فردی می‌تواند عکس‌ها و ویدئوهای جعلی آپلود کند و به اشتراک بگذارد. رسانه‌های اجتماعی به طور چشمگیری به هر فردی که علاقمند به انتشار تصاویر جعلی آنلاین است این ابزار را می دهد تا با چند کلیک این کار را انجام دهد.
در فرانسه، این موضوع بعد از کشتار "شارلی ابدو"مورد توجه گسترده قرار گرفت. چند ساعت بعد از قتل عام، ده‌ها تصویر جعلی در سراسر شبکه‌های اجتماعی پخش شد. پیغامی که هر دفعه منتقل می شد یکسان بود: "آنها به شما دروغ می‌گویند!". مهم نیست که در نهایت آنها چه کسی را برای "دروغ"گفتن سرزنش می‌کردند- یهودیان، فراماسون‌ها، آمریکا و گاهی هر سه- برای این نوع از کاربران اینترنتی، مهم این بود که فضای شک و تردید ایجاد کنند تا کار روزنامه نگاران بی‌اعتبار شود.
این دو عکس می‌خواهند القا کنند خودرویی که برادران کواشی برای حمله استفاده کرده بودند با خودرویی که در منطقه ۱۹ پاریس پیدا شد یکی نیست. تفاوت رنگ آینه جلوی این دو خودرو به زاویه انعکاس خورشید مربوط می‌شود.
برای فریب‌کاربران آنلاین، هیچ چیز بهتر از یک عکس یا ویدئو نیست.
کاربران اینترنتی طرفدار روسیه با انتشار این عکس می‌خواستند ثابت کنند که علاقمندان به نازی‌ها در کنار نیروهای اوکراینی می‌جنگند. این عکس به شدت دستکاری شده است
در این مطلب برخی از روش‌ها برای بررسی تصاویر شرح داده شده است. این راهنما بر اساس تجربه‌های خبرنگارانی است که در بخش "ناظران"کار می‌کنند. کسانی که از هشت سال پیش محتوا و واقعی بودن تصاویر آماتور را برای شبکه تلویزیونی فرانس۲۴ بررسی می‌کنند.
میتوانیم ۱۰۰ درصد مطمئن باشیم؟
قبل از اینکه وارد جزئیات فرآیند راستی‌آزمایی شویم، باید به این نکته اشاره کنیم که هیچ‌گاه با اطمینان ۱۰۰ درصد نمی‌توانیم بگوییم یک تصویر جعلی است. ما میتوانیم به طور مثال مطمئن شویم که تاریخی که فرد منتشرکننده عکس مدعی شده است اشتباه است یا جزئیات تصویر به نظر می‌آید با مکانی که در شرح آن عنوان شده، تطابق ندارد.
بررسی حقیقی بودن یک تصویر اغلب به خاطر اتخاذ تصمیم‌های سردبیری برای انتشار آن است. ما به طور مثال میتوانیم بدون دانستن تاریخ دقیق یک ویدئو، تصمیم به انتشار آن بگیریم اما باید مطمئن باشیم که تصاویر واقعی هستند.
بررسی فنی و تحقیقی
کار بررسی تصاویر بر پایه دو نوع مهارت قرار گرفته است. مهارت اول بررسی "فنی"تصاویر است که این اجازه را به ما می‌دهد تا داده‌های پنهان در فایل‌های عکس و ویدئو را استخراج کنیم. دیگری شامل بررسی تحقیقی می‌شود که ترکیبی از تکنیک‌های روزنامه نگاری سنتی و روش‌های خاص در شبکه‌های اجتماعی است.
هیچ راه میانبری وجود ندارد به این خاطر که هیچ نرم‌افزاری که قابلیت بررسی تصاویر جعلی را داشته باشد وجود ندارد.
تحقیق در شبکه‌های اجتماعی نیازمند دانش و تجربه خاص است که حتی می‌تواند سال‌ها زمان ببرد تا کامل شود.
ما با برخی ابزار ساده شروع می‌کنیم تا بعد به نمونه‌های پیشرفته‌تر در تحقیق برسیم.
بازبینی نخست: تاریخ تصویر
تغییر یک تصویر نیازمند کار است. حتی با فناوری‌های به روز و استفاده از ابزارهای ویرایش عکس و ویدئو، کار آسانی نیست.
مطبوعات چین با این سبک آشنا هستند و می توان نمونه‌های بسیاری از تغییراتی که با عجله ایجاد شده ارائه داد. این عکس به طور مثال در نشریه "هانگژو"منتشر شده است.
احتمالا زمان زیادی نمی‌برد (و نیاز به خواندن این مقاله نیست) تا متوجه خطاها در تناسب اندازه‌ها در عکس و مناظر آن شوید.
ویرایش تصویر پیچیده است بنابراین بسیاری از کاربران اینترنت از یک تکنیک ساده‌تر استفاده می‌کنند. آنها تصاویر قدیمی را بدون توجه به محتوای آن، با خبر جدید هماهنگ می کنند.
از میان نمونه‌های متعدد، می‌توان به عکس زیر بعد از اتفاق مرگبار مراسم حج در منا در سپتامبر ۲۰۱۵ (اوایل مهر ۱۳۹۴) بسیار استفاده شد اشاره کرد.
برخی از کاربران اینترنت با استفاده از این عکس می‌خواستند ثابت کنند مقام‌های سعودی با بولدوزر جسدهای حجاج را خارج می‌کردند. بعد از تحقیقات، توانستیم نشان دهیم که این عکس در سال ۲۰۰۴ در حادثه‌ای مشابه گرفته شده است و حتی در آن تاریخ نیز به نظر نمی‌رسد سعودی‌ها اجساد با بولدوزر جابجا شده باشند.
تصاویر گوگل
برای اینکه متوجه شویم آیا یک تصویر قدیمی است نخستین اقدام، گذاشتن آن در بخش تصاویر گوگل یا سایت تین آی است. این روش مشخص می‌کند که آیا آن تصویر قبلا منتشر شده یا نه.
اینجا، تصویر کودکی که از او به عنوان قربانی جنگ در شرق اوکراین معرفی شده، نشان داده شده است.
قراردادن آن در بخش تصویرهای گوگل مشخص می‌کند که این عکس قبلا در سال ۲۰۱۰ منتشر شده است یعنی قبل از شروع بحران در اوکراین و همچنین این عکس برای نخستین بار در یک مسابقه عکاسی در استرالیا ارائه شده بود
این ابزار بسیار مفید است اما مراقب باشید! این تکنیک همه مشکلات را برطرف نمی‌کند. گاهی به این شکل نمی‌توان تاریخ انتشار یک عکس را به دست آورد. حتی اگر در جست و جوی تصاویر گوگل چیزی پیدا نشد به این معنا نیست که این عکس قبلا در اینترنت منتشر نشده است. گاهی این موتور بزرگ جست‌و‌جو‌گر آمریکایی، همه چیز را نمی‌بیند.
مشکل دیگر این است که ابزار قدرتمندی برای پیدا کردن انتشار قبلی یک ویدئو وجود ندارد. سازمان عفو بین الملل با کمک یوتیوب سیستمی را بر روی اینترنت گذاشته است که به وسیله آن می‌توان آدرس اینترنتی یک ویدئو را بررسی کرد.
اگر ویدئوی مورد نظر ما در تاریخ دیگری منتشر شده باشد- البته تنها در یوتیوب- این ابزار آن را پیدا می‌کند. اما اگر روی این ویدئو حتی بسیار کم ویرایش صورت گیرد مثلا چند ثانیه نخست یا آخر ویدئو حذف شود، این سیستم قادر به تطابق ویدئو با ویدئوهای منتشر شده مشابه قبلی نخواهد بود و نتیجه ای به دست نخواهد آمد.
اطلاعات پنهان فرمت فابل تصویری
همیشه در زمینه تحلیل "فنی"، آشنایی با محتوای اطلاعات یا فرمت قابل تعویض فایل‌های تصویری که در بخش مشخصات هر عکس قرار دارد مفید است. هنگامی که یک دوربین عکاسی یا گوشی هوشمند عکسی را ثبت می کند، به طور خودکار، یکسری اطلاعات "پنهان"در فایل عکس مورد نظر ایجاد می‌شود. فایل عکس با فرمت .jpeg یا سایر فرمت‌ها می تواند به طور مثال شامل اطلاعاتی مانند تاریخ عکسبرداری و یا نام تجاری دستگاهی که عکس با آن گرفته شده است باشد. از طریق کامپیوتر، بر روی عکس راست کلیک کنید و سپس گزینه"پروپرتیز" بعد گزینه "ادونسد" را انتخاب کنید تا بتوانید به اطلاعات عکس دسترسی داشته باشید. از ابزاری مانند جفری فریدل برای آسانتر شدن ماجرا می‌توانید استفاده کنید. حتی اگر عکس با گوشی هوشمند گرفته شده باشد می توان آن را روی نقشه قرار داد.
بار دیگر باید تکرار کنیم که تکنولوژی نمی‌تواند در اینجا تمام مشکلات را برطرف کند. اطلاعات فرمت اغلب، وقتی عکس‌ها را روی وبسایت یا شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنیم از بین می‌روند. همچنین اطلاعات می‌تواند زمانی که عکس در فتوشاپ تغییر می‌کند نیز از دست برود. بنابراین بسیار مهم است که تلاش کنید تا فایل اصلی تصویر را پیدا کنید. اگر عکس به طور مستقیم به ایمیل ارسال شود، حتما حاوی اطلاعات پنهان در فایل است.
همچنین در این نوع از بررسی داده‌ها، باید توجه شود که همه این اطلاعات می‌تواند توسط فردی به طور آگاهانه دستکاری شود. در واقع این امکان وجود دارد که داده‌های فرمت تغییر کند. گرچه در عمل، تعداد بسیار کمی از کاربران اینترنت به چنین کاری دست می‌زنند.
مکانیابی فوق‌العاده است اما ...
تاریخ و مکان یک تصویر می‌تواند اشتباه باشد. تکنیک ارایه جعلی اطلاعات می‌تواند به این سادگی باشد که منتشر کننده، تصاویری که در کشور دیگری گرفته شده‌اند را به عنوان یک رویداد جاری در کشوری دیگر نشان دهد. برای جلوگیری از این موضوع، بسیاری از روزنامه‌نگاران مکانیابی تصویر را در شبکه‌های اجتماعی انجام می‌دهند. هدف این است که تنها تصاویر منتشر شده نزدیک به یک رویداد به دست بیایند و کاربرانی که هزاران کیلومتر دورتر از محل حادثه در حال توئیت هستند فیلتر شوند.
ابزارهای متعددی چه رایگان و چه پولی برای مکان یابی مطالب منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی موجود است (یوماپیک- ، اکوسک- ، گرامفید- ، سام دسک- ، جئوفیدیا- و ).
ما همچنین میتوانیم از موتور جست و جوی پیشرفته توییتر استفاده کنیم:
(https://twitter.com/search-advanced?lang=fr).
برای کسانی که از توئیت دک استفاده می کنند- ابزاری برای سازماندهی و مدیریت توئیتر- ممکن است که کد جغرافیایی مورد جست و جو را ارائه کنند(اصلا پیچیده نیست و اینجا توضیح داده شده است.( مکانیابی جغرافیایی کمک کننده است اما به مانند اغلب ابزارهایی که در این متن توضیح داده شد، نمی‌توان کورکورانه به آن اعتماد کرد. برای اینکه مثلا یک یمنی به خوبی می‌تواند عکسی که توسط ایمیل دریافت کرده است را در توئیتر منتشر کند. در نتیجه اگر شما به دنبال عکس‌های درگیری در یمن هستید، ابزار مکانیابی باعث می‌شود تا این نوع عکس‌ها هم در نتیجه جست و جوی شما نشان داده شوند حتی اگر آن عکس در کشور دیگری گرفته شده باشد.
در زمان خواندن این مطلب، به خود می‌‌گویید که تحقیق روی شبکه‌های اجتماعی بی فایده است چراکه به نظر می‌رسد هیچ ابزاری توانایی مشخص کردن صحت یک تصویر را ندارد. با این حال، امید خود را از دست ندهید چراکه تحلیل فنی و البته ناقصی وجود دارد که مخصوصا زمانی که با یک بررسی روزنامه‌نگاری همراه می شود، موثر است.
هدف این نیست که اینجا به شما اصول بررسی صحت یک مطلب یادآوری شود( بررسی منابع متقابل و جایگزین ، پنج عنصر اصلی خبری و ...)
در عوض، اجازه دهید تا روی تکنیک‌های مشخص‌تر در تصاویری که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده‌اند تمرکز کنیم.
تجزیه و تحلیل عکس
بازهم دستورالعمل معجزه کننده‌ای وجود ندارد. فقط کافی است تا نگاه خود را در شناسایی جزئیات متناقض یک تصویر ورزیده کنید و از خودتان بهترین سوال‌ها را بپرسید. برخی از نمونه‌ها اینجا ذکر می‌شوند.
این عکس به اشتباه در یکی از بزرگترین شبکه‌های تلویزیونی فرانسه یعنی "فرانس۲"منتشر شد. این صحنه به عنوان اتفاقی که در دسامبر ۲۰۰۹ در ایران رخ داد، معرفی شد. این عکس از این لحاظ که به ما اجازه می‌دهد تا جزئیات متعددی از آن را بررسی کنیم جالب است.
آیا سپر دفاعی پلیس‌ها در ایران این رنگی است؟ آیا پیاده‌روها در ایران به رنگ زرد هستند؟ آیا جوانان ایرانی اینگونه لباس می‌پوشند؟
این عکس در واقع در هندوراس گرفته شده است و مطمئن‌ترین راهی که متوجه شوید توضیح عکس اشکال دارد این است که عکس را به یک ایرانی نشان دهید: او می‌تواند به شما بگوید در ماه دسامبر در تهران هوا سرد است و کسی با تی‌شرت در خیابان‌ها دیده نمی‌شود.
نمونه دیگر مربوط به ماجراهای اخیر است. بحران مهاجران موضوعی است که در آن به فراوانی اطلاعات جعلی تولید می‌شود. روزنامه‌نگاران ما، قبلا چندین مورد عکس و ویدئوی جعلی را افشا کردند که شامل این قطعه از فیلمی می‌شود که توسط احزاب تندروی راستگرا به اشتراک گذاشته شده بود.
طبق توضیح موجود در یوتیوب، این ویدئو گروهی از مهاجران را نشان می‌دهد که به یک خودروی پلیس در "ارفورت"، شهری در مرکز آلمان حمله می‌کنند. دو موضوع جزئی در این ویدئو وجود دارد که منتشر کنندگان آن به آنها توجه نکرده‌اند.
ابتدا اینکه ما صدای فریاد زدن مهاجمان را به آلمانی می‌شنویم که درمورد مهاجران سوری و افغان تازه وارد می‌تواند تعجب‌آور باشد. از سوی دیگر با یک جست و جوی ساده در گوگل می‌توان مدل خودروهای مورد استفاده پلیس در شهر ارفورت را پیدا کرد.
نقشه گوگل، گوگل جهان(گوگل ارث) و نمایشگر خیابان‌ها در گوگل
برای بررسی یک عکس یا ویدئو شما باید به جزئیات توجه کنید: لباس، معماری، آب و هوا، لهجه‌ها، درپوش‌های فاضلاب و بسیاری دیگر از جزییات. گاهی کافی است که آب و هوای محل را بررسی کنید (مثلا با این ابزار یا تصاویر یک محل را تماشا کنید تا تصاویر جعلی نمایان شوند. برخی ابزارها نیز اجازه می‌دهند تا مکان‌هایی را که برای شما جذاب است تماشا کنید. شما به طور مثال می‌توانید پانورامیو را امتحان کنید ، ابزاری که با استفاده از جی پی اس به جمع آوری عکس‌های آماتور از مکان‌های خاص می‌پردازد. اما باز هم گوگل خدمات دیگری هم دارد که اغلب مفید است. نقشه گوگل، گوگل جهان (گوگل ارث) و نمایشگر خیابان‌ها در گوگل به شما این اجازه را می‌دهد که به یک آدرس وارد شوید و نقشه (توپوگرافی) آن آدرس را تماشا کنید ضمن اینکه جزئیات مکان هم ارائه می‌شود.
یک آزمایش کوچک؛ به این تصویر با دقت نگاه کنید. چگونه این عکس را از نظر مکانی که عکس گرفته شده بررسی می‌کنید؟
در اینجا تلاش نشده که مخاطب را فریب دهند. بر اساس نشانه‌هایی که خیابان دارد یک آدرس را مشخص می کنیم: شماره ۲۰ خیابان بووری. یک تحقیق در نقشه گوگل به شما نشان می‌دهد که این خیابان در نیویورک و در محله چینی‌ها قرار دارد. فقط کافی است تا روی تماشاگر خیابان‌ها در گوگل (گوگل استریت ویو) کلیک کنید تا خیابان را ببینید و تایید کنید که این عکس آنجا گرفته شده است.
نقشه گوگل و گوگل جهان (گوگل ارث) برای تحقیقات گسترده‌تر نیز می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند. گاهی اوقات جزئیات کوچکی در یک تصویر وجود دارد (یک پل در پس زمینه، یک تابلوی راهنمایی نیمه پنهان و ...) و این جزئیات کوچک اجازه می‌دهند تا محل تصویر را تایید کنیم.
گروه اینترنتی "بلینگ کت"به طور مرتب این تحقیقات را انجام می‌دهد و حتی گاهی از دیگر کاربران اینترنتی می خواهد تا درگیر ماجرا شوند و مشارکت کنند.
منتشر کننده مطلب کیست؟
وقتی عکسی در شبکه‌های اجتماعی مورد بررسی و نقد قرار می گیرد، شما باید درباره فردی که عکس را منتشر کرده هم تحقیق کنید. ما در اینجا از نخستین فردی که آن را منتشر کرده صحبت می‌کنیم که او را میتوانیم به طور مثال با استفاده از بخش عکس گوگل پیدا کنیم (بالاتر را بخوانید).
وقتی نخستین منتشر کننده پیدا شد، به تاریخچه مطالب او نگاهی بیاندازید. آیا معمولا مطلب منتشر می‌کند؟ آیا همیشه ویدئوهای گرفته شده از همان محل مورد نظر است؟ آیا مطالب قبلی منتشر شده از این فرد به نظر درست می‌آید؟ با پرسیدن این سوالات ساده از خود می‌توانید مشخصات حساب یوتیوب یا توئیتر هر فرد را واضح‌تر کنید. در زمان صرفه‌جویی کنید و اگر فرد شیاد است او را کنار بگذارید.
به طور نمونه به نخستین حملات روسیه در سوریه که اواخر سپتامبر ۲۰۱۵ رخ داد نگاه می‌اندازیم. تعداد زیادی ویدئو به سرعت در این کانال یوتیوبی قرار گرفت.
قبل از اینکه تصاویر را به طور مثال در گوگل ارث مقایسه یا با شنیدن صداهای موجود در ویدئو، لهجه‌ها را بررسی کنیم، ابتدا به بررسی حساب یوتیوب فرد منتشر کننده می‌پردازیم. خیلی زود متوجه می‌شویم که این کانال یوتیوبی از چندین ماه پیش ویدئو منتشر می‌کند. ویدئوها اطراف شهر تلبیسه سوریه است جایی که مورد حمله نیروهای روس قرار گرفته است. این موضوع اطمینان بخش است اما به تنهایی برای اینکه بگوید فیلم معتبر است کفایت نمی‌کند.
تحقیق درباره کاربران اینترنت در شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک، توئیتر و یوتیوب امکان پذیر است چراکه این شبکه‌ها فعالیت کاربران اینترنت را در خود حفظ می‌کنند.
ظهور اپلیکیشن‌های جدید موبایل مانند واتس‌آپ کار را کمی سخت می‌کنند. این نوع اپلیکیشن‌های موبایلی تقریبا هیچ اطلاعاتی از فردی که عکسی را منتشر می‌کند ارائه نمی دهد. آنها تنها از طریق شماره تلفنی که استفاده می‌کنند قابل شناخت بیشتر هستند. موضوعی که اجازه می‌دهد تا شما کشور محل اقامت آنها را پیدا کنید. اما ممکن نیست متوجه شوید که قبلا چه مطالبی توسط آن فرد منتشر شده یا دوستانش چه کسانی هستند. علاوه بر این واتس‌آپ و وایبر معمولا تمام اطلاعات عکس یا مطلب را پاک می‌کنند. این موضوع باعث می شود تا بررسی صحت یک مطلب یا عکس بسیار سخت شود.
استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای بررسی واقعیت تصاویر شبکه‌های اجتماعی
شما به سرعت متوجه خواهید شد که بررسی چند نفره یک تصویر بهتر از بررسی آن به تنهایی است. ازسویی به این دلیل که جزئیات اغلب نادیده انگاشته می‌شوند و در نتیجه اغلب نیاز به هزاران چشم است تا به یک تصویر مشخص نگاه کنند و نقاط تناقض نمایان شود.
می توانیم عکس جعلی و معروف جسد مرده بن لادن را یادآوری کنیم. با آنکه این تصویر در شبکه‌های تلویزیونی سراسر دنیا پخش شد، تعدادی از کاربران اینترنتی مراحلی که عکس با دستکاری تبدیل به عکس جعلی شد را پیدا کردند.
یک عکس واقعی از بن لادن در زمان زنده بودن با یک عکس از جسد مرده یک عراقی ترکیب شد. این نمونه آورده شد تا نشان دهیم که همیشه باید به نظرات مخاطبان درباره تصاویر توجه شود مخصوصا در زمانی که نسبت به عکسی شک داریم.
افرادی احتمالا وجود دارند که به برخی جزییات که شما متوجه آن نشده‌اید توجه کرده‌اند.
علاوه بر این در شبکه‌های اجتماعی، ما به زبان‌های متفاوتی صحبت می‌کنیم. احتمالا شما بلد نیستید به زبان اردو یا لینگالا صحبت کنید اما در شبکه‌های اجتماعی کاربرانی را پیدا خواهید کرد که این مهارت را دارند و به تجربه ما باور داشته باشید: بسیاری از افراد، زمانی که به سادگی از آنها درخواست کنید به شما کمک می‌کنند. از کاربران شبکه‌های اجتماعی به طور مثال برای ترجمه شرح یک عکس یا نظرات کاربران استفاده کنید. این روش از ترجمه گوگل قابل اعتماد‌تر است.
به مردم محلی اطمینان کنید
تکیه کردن به شبکه‌های اجتماعی و کاربران اینترنت که آنها را نمی‌شناسیم محدودیت‌های خود را نیز دارد. به این دلیل، ایجاد شبکه شخصی مهم است. از سال ۲۰۰۷ در شبکه فرانس۲۴، شبکه ناظران ایجاد شد که در حال حاضر بیش از ۶ هزار نفر در سراسر جهان عضو آن هستند. افرادی "غیر حرفه‌ای"که با روزنامه‌نگاران ما برای پوشش اخبار همکاری می‌کنند. میتوانیم به لطف این شبکه ارتباطی از افرادی که می‌شناسیم و قابل اعتمادند، مطالب خبری را به سرعت و به خوبی بررسی کنیم.
به یک نمونه در این زمینه توجه کنید. در اکتبر سال ۲۰۰۹، عکس هایی از یک قتل در خیابانی در کوناکری در گینه دریافت کردیم. روزنامه‌نگاران اندکی در این کشور هستند. چگونه باید صحت ماجرا را بررسی می‌کردیم؟
ما این تصاویر را برای ناظران خود در این شهر ارسال کردیم. از میان آنها یکی، علامت یک داروخانه را شناسایی و محل را پیدا کرد. او سپس روانه محل حادثه شد و با شاهدان اتفاق هم صحبت شد.او سپس توانست تایید کند که چنین حادثه‌ای در آن روز رخ داده است.
بدیهی است، همه افراد شبکه‌ای مانند "ناظران"ندارند اما به لطف شبکه‌های اجتماعی هر فردی می‌تواند از این فرصت برای ایجاد یک شبکه یا گروه استفاده کند. از طریق حساب فیس‌بوک یا توئیتر خود می‌توانید یک شبکه قابل اعتماد از ارتباط‌ها ایجاد کنید تا هر زمانی که نیاز به بررسی متقابل و چندباره اطلاعات داشتید با توجه به مکان یا تخصص افراد سراغ آنها بروید.
به "غریزه"خود اطمینان کنید؟
ما درباره تکنیک‌ها و تحقیقات سخن گفتیم اما باید همچنان به غریزه شخصی هم اعتماد کرد؟ قطعا، اما این مهارتی است که به زمان برای تکمیل نیاز دارد. به طور مثال نخستین واکنش شما بعد از دیدن این ویدئو چیست؟
این ویدئو در بسیاری از رسانه‌ها منتشر شد و یک موج بزرگ را در شبکه‌های اجتماعی ایجاد کرد. به نظر می‌رسید که ویدئو بسیار خوب فیلمبرداری شده و درست است. اگر چیزی بسیار خوب به نظر درست برسد احتمالا نادرست است. این ویدئو کوتاه است. اتفاقات به دوربین بسیار نزدیکند و همه چیز به طور کامل در تیررس دوربین قرار دارد. بعد از آن، یک مرد به زمین می افتد و با وجود تحقیر شدن بدون هیاهو بلند می شود...تعجب‌انگیز است. بنابراین ما، این مکان(بار) را که در آن این صحنه اتفاق افتاد در روسیه پیدا کردیم. با آنها تماس گرفتیم و تا حقیقت ماجرا را کشف کنیم. این ویدئو بخشی از آگهی تبلیغی استکه توسط یک شرکت تبلیغاتی ساخته شده بود.
جعل همیشه از جایی که انتظار دارید نمی‌آید
متاسفانه این نوع تصاویر "جعلی"که به وسیله مراکز تبلیغاتی منتشر می‌شوند، در حال تبدیل شدن به یک پدیده رایج هستند. می توان سیاحت این مهاجر دروغین را به یاد آورد که تمام عکس های خود را برای شرکت در یک فستیوال عکس مونتاژ و دستکاری کرده بود.
شرکت‌های تبلیغاتی نگران آسیب رسیدن به اعتبار رسانه‌ها یا شبکه‌های اجتماعی نیستند. اگر لغزشی از سوی شما رخ دهد و مطالب جعلی آنها را منتشر کنید آنها دقیقا به هدف خود رسیده‌اند.
در نظر داشته باشید افرادی زیادی وجود دارند که علاقمند به گمراه کردن ما هستند. دولت‌ها، گروه‌های سیاسی،... و حتی افراد کاملا خیرخواه. سازمان‌های غیردولتی، فعالان دلسوز و حتی خود شما می‌توانید بدون دانستن اینکه یک عکس کاملا جعلی است آن را به اشتراک بگذارید. چرا که شما به خاطر تمایل به حمایت از آنها کمتر دقت می‌کنید که عکس منتشر شده را بررسی کنید. بنابراین شک کنید، شک کنید و باز هم شک کنید... و اگر نیازمند کمک در این زمینه هستید با گروه ما تماس بگیرید:
برخی افرادی که می‌توانید دنبال کنید
متخصصان بررسی صحت عکس‌ها در توئیتر برای اینکه آنها را فالو کنید
