به کار گرفتن زندانیان افریقایی توسط گروه شبه نظامی روسی در اوکراین

ما در دو فیلم پخش شده در شبکه‌های اجتماعی در ژانویه2023، این مزدور ساحل عاجی را مورد بررسی قرار دادیم - در کسوت یک شخصیت انیمیشنی - در یک کلیپ تبلیغاتی منتسب به گروه واگنر (سمت چپ) و در ویدئویی که در کنار یوگنی پریگوژین (سمت راست) حضور دارد. © Observateurs

در یک ویدیوی پخش شده در شبکه‌های اجتماعی در ابتدای ژانویه 2023، رهبر گروه شبه نظامی روسی موسوم به واگنر در کنار یک مزدور که به عنوان اهل ساحل عاج معرفی شده بود حضور دارد. تحریریه ناظران با تجزیه و تحلیل محتوای مطالب به اشتراک گذاشته شده در شبکه‌های اجتماعی و گفتگو با افرادی که او را در دوره‌های مختلف زندگی‌اش می‌شناختند، موفق به یافتن هویت این مزدور و ردیابی پیشینه او شدند: یک راننده اتوبوس در ساحل عاج که "برای یافتن چیزی بهتر در جای دیگر"، به روسیه آمده بود و به جرم قاچاق مواد مخدر به زندان محکوم شد، جایی که گفته می‌شود او توسط گروه واگنر به استخدام آن‌ها درآمده است.

این چهره‌ای است که از اول ژانویه 2023 سؤالات زیادی را در شبکه‌های اجتماعی ایجاد کرده است. در این تاریخ بود که او در ویدیویی که به طور خاص توسط خبرگزاری روسی ریا نووستی منتشر شد در کنار یوگنی پریگوژین رئیس گروه واگنر ظاهر شد. ویدیویی که در توییتر، تلگرام و فیسبوک به اشتراک گذاشته شده است.

طبق گفته این الیگارش‌ روسی (تجار ثروتمند بانفوذ در روسیه)، این چهره مردی از "ساحل عاج" است، حتی اگر خود را از "مسکو" معرفی کند.

این مزدور در این ویدئو ادعا می‌کند که خود را متعهد به "دفاع" از میهن دوم خود کرده است، حتی اگر "هنوز" تابعیت روسیه را نداشته باشد. رئیس واگنر هم به آن واکنش نشان می‌دهد: «ما باید به چنین مدافعان کشورمان تابعیت بدهیم».

به گزارش خبرگزاری Ria Fan که توسط خود Evgueni Prigojine اداره می‌شود، این مزدور در آن زمان در نزدیکی باخموت، شهری در شرق اوکراین که از اوت 2022 در مرکز درگیری ها قرار دارد، می‌جنگیده است.

در این ویدئو، این تاجر نزدیک به ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، می‌گوید که شرایط استخدام این سرباز که می‌دانیم در زندان بوده است چگونه انجام شده است.

یوگنی پریگوژین با لبخند توضیح می دهد: «او گفت که اهل ساحل عاج است و پرسید که آیا ما به مترجم فرانسوی نیاز داریم. گفتم: "اول به واحد عملیات برو و اگر زنده ماندی، مترجم فرانسوی می‌شوی". او زنده و سالم است، خدا را شکر»

دلایل زندانی شدن او در این فیلم ناگفته مانده است. بنیانگذار این گروه شبه نظامی خصوصی که از سال 2014 خارج از هر چارچوب قانونی فعالیت می‌کند و به گفته شورای ملی آمریکایی، 50000 مزدور را در اوکراین مستقر کرده است، می‌گوید: "ما باید بپرسیم که او چگونه جنگیده است و نه اینکه چرا در زندان بوده است."

Prigozhin introduces a "stormtrooper" from Wagner group. He is originally from Côte d'Ivoire, doesn't have Russian citizenship but was brought to Bakhmut region of the frontlines from Russian jail. pic.twitter.com/zwPQqxUdkf

— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) January 2, 2023

یک "رئیس جمهور بزرگ ساحل عاج" در آینده

اطلاعات تکمیلی در مورد این مزدور ساحل عاجی توسط Evgueni Prigojine در 4 ژانویه 2023 از طریق نظرات منتشر شده در صفحه سرویس مطبوعاتی شرکت او Concord در شبکه اجتماعی VKontakte ارائه شده است. ما از این طریق متوجه شدیم که این مرد "آبویا" نامیده می‌شود.

رهبر گروه شبه نظامی واگنر نوشت: «من فکر می‌کنم که او رئیس جمهور بزرگ ساحل عاج خواهد شد. اما او هنوز این را نمی‌داند. این برنامه‌ها را بعدها با او در میان خواهم گذاشت.»

این مزدور ساحل عاجی همچنین - این بار در کسوت یک شخصیت کارتونی - در یک کلیپ تبلیغاتی که به گروه واگنر نسبت داده شده و از 14 ژانویه 2023 در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شده است در انتقاد از حضور فرانسه در آفریقا به ایفای نقش می‌پردازد.

در این ویدئو، سربازان فرانسوی با هیبتی به شکل اسکلت‌های متحرک به کشورهای آفریقایی از جمله ساحل عاج حمله می‌کنند که سپس سربازان ارتش‌های آفریقایی و گروه واگنر از این کشورها دفاع می‌کنند. در میان آن‌ها مردی با پرچم ساحل عاج و نام "K. Aboya،  وجود دارد که بازتاب نامی است که برای اولین بار یوگنی پریگوژین او را به این نام خواند.

عکس برگرفته از یک انیمیشن (پویا نمایی) منسوب به گروه واگنر که یک سرباز ساحل عاجی را نشان می‌دهد که روی لباس نظامی او نوشته شده است: « K. Aboya». © Observateurs

اما این مزدور کیست؟ و چگونه یک ساحل عاجی می‌تواند در نهایت در صفوف گروه واگنر در اوکراین بجنگد؟ با کمک گرفتن از نظرات موجود در برخی از مطالب حاوی ویدیو و همچنین ابزارهای منبع باز، شناسایی هویت او امکان پذیر شد. این را پنج نفر از بستگان او که همگی خواستند نامشان فاش نشود برای ما تایید کردند.

با تماس تحریریه ناظران  ، این مرد به درخواست‌های ما پاسخ نداد. به دلایل امنیتی، نام و نام خانوادگی او را ذکر نمی‌کنیم و در اینجا او را «الف» صدا می‌کنیم.

راننده تاکسی و اتوبوس در ابیجان

الف که اصالتاً اهل ساحل شرقی کشور ساحل عاج بود، زندگی خود را در یوپوگون، شهری در غرب ابیجان دنبال می‌کرد.

یکی از همکاران سابقش به یاد می‌آورد که او را در اوایل دهه 2000 به عنوان یک راننده تاکسی یا "ماشینی"، نامی که به رانندگان اتوبوس و تاکسی داده می شود، دیده است. در سال 2008، او به SOTRA، شرکت حمل و نقل شهری در ابیجان پیوست.

همان‌طور که چندین راننده دیگر تایید کردند، او با انباری در کوکودی، شهر شمالی ابیجان مرتبط بوده است.

در صفحه فیس بوک او، بسیاری از مطالب منتشر شده به این دوره از زندگی او اشاره دارد. برخی از مطالب منتشر شده، اتوبوس‌های پارک شده در مکانی را نشان می‌دهند که شبیه یک انبار است، یا برخی از همکارانش که رانندگی اتوبوس‌هایشان را برعهده دارند. او در نوشته‌ای دیگری از کاربرانی که در اتوبوس‌ها شعار نویسی و گرافیتی کار می‌کنند گله‌مند است.

تصویر برگرفته (اسکرین شات) از یکی از پست‌های حساب فیسبوک "الف" در سال 2014 که اتوبوس‌های SOTRA را نشان می‌دهد. © Observateurs

طبق گزارش‌ها، او برای «تکمیل» حقوق و درآمد خود، مشاغل جانبی مانند یک ویدیو کلوپ، که در آن فیلم نمایش می‌داد، و سالن‌های بازی‌های کامپیوتری مثل پلی استیشن، که مشتریان می‌توانستند بیایند و در آن به بازی بپردازند، اداره می‌کرد.

کسانی که او را در این دوره از زندگی‌اش می شناختند، او را "مردی آرام، خندان، همیشه شاد" و "جوان محترم" توصیف می‌کنند.

رفتن به سوی "ماجراجویی" در روسیه

الف در سال 2014 یا 2015 ساحل عاج را ترک کرد و برای رفتن به روسیه وام بانکی گرفت.

یکی از دوستان سابقش به تحریریه ما توضیح می‌دهد: «او می خواست "به ماجراجویی برود"، "خودش را پیدا کند"، همان‌طور که ما اینجا می‌گوییم. «این راهی برای شروع یک زندگی جدید و آرام بود. در اینجا ما فکر می کنیم که وقتی در آنجا (خارج از کشور) کار می‌کنید، درآمد بیشتری‌ کسب می‌کنید.»

یکی دیگر از آشنایان او نیز گزارش می‌دهد: «او برای دیدن افق‌های دیگر رفت، مانند بسیاری از جوانان ساحل عاجی که می‌خواهند شانس خود را در اروپا امتحان کنند».

در صفحه فیس بوک او، اولین پست جغرافیایی‌اش در روسیه به تاریخ 1 اوت 2015 برمی‌گردد. سپس چندین عکس، تصاویر او را در مسکو، مقابل موزه تاریخی دولتی در دسامبر 2015 نشان می‌دهد که در حال فیلمبرداری از برف ژانویه 2016، در میدان سرخ یا در مرکز خرید Evropeyskiy در جولای 2016 است.

تصویر برگرفته از یک پست به اشتراک گذاشته شده در حساب فیس بوک «الف» در سال 2016 که او را در میدان سرخ مسکو نشان می‌دهد. © Observateurs

در روسیه، او خود را با نام دیگری صدا می کند، همانطور که نمایه او در شبکه اجتماعی VKontakte نشان می‌دهد.

او حدود یک سال به عنوان راننده تاکسی در شرکتی که توسط یک شهروند ساحل عاجی دیگری اداره می‌شد و از طریق دوستان مشترک با او آشنا شده بود، استخدام شده است. چندین عکس منتشر شده در حساب کاربری فیس بوک او را در کنار یا داخل یک ماشین نشان می‌دهد.

تصویر برگرفته از یک پست به اشتراک گذاشته شده در حساب فیس بوک «الف». در سال 2015. © Observateurs

به گفته یکی از بستگانی که او را در مسکو می‌شناخت، او «روسیه را دوست داشت»، جایی که در آن بیشتر از ساحل عاج درآمد داشت. او درباره این‌که "آنجا مستقر شده است" صحبت می‌کرد.

عکس های منتشر شده در پروفایل فیس بوک او را در کنار سایر مردم ساحل عاجی، حتی روس‌ها نشان می‌دهد، به ویژه در زمینه مسابقات فوتبال که گه‌گاهی در آن شرکت می‌کرد.

قاچاق مواد مخدر

اما گفته می‌شود که "الف" در روسیه شروع به خرید و فروش مواد مخدر کرده است، همانطور که یکی از دوستان سابقش به تیم ناظران فرانس 24 گفت. به گفته این دوست، این تصمیم تا حدی به دلیل دشواری‌های کار در روسیه در چارچوب قانونی به عنوان یک خارجی بوده است.

این همان چیزی است که او را به زندان‌های روسیه می‌برد. در ویدئویی به تاریخ 10 آگوست 2017 که در کانال یوتیوب پلیس مسکو منتشر شده است، او در عقب یک خودرو در کنار یک پلیس حضور دارد.

نماینده وزارت کشور روسیه که در این ویدئو صحبت می‌کند ادعا می‌کند که نیروهای انتظامی در بازرسی خود "182 بسته" حاوی "ماری جوانا" یا 100 گرم از این ماده را پیدا کرده‌اند. مردی که به عنوان "اصالتاً اهل غرب آفریقا" معرفی شده بود، "هر گونه دخالت در مواد مخدر کشف شده را انکار می‌کرد".

این روزنامه نگار در ویدیو توضیح می‌دهد که این پرونده به اتهام اقدام به فروش مواد مخدر تشکیل شده است و ممکن است تا هشت سال حبس برای متهم در نظر گرفته شود».

تصویری برگرفته از فیلمی که توسط پلیس مسکو به اشتراک گذاشته شده است، دستگیری مردی "از غرب آفریقا" که گفته می شود "ماری جوانا" در اختیار داشت، مستند می کند. . © Observateurs

زندان روسیه

بنابر گفته یکی از بستگانش که می‌توانسته در آن‌جا با او صحبت کند، او به گذراندن حکم زندان محکوم شد، جایی که زندگی در آن «دشوار» بود. اینجاست که او ‌توانست تسلط خود به زبان روسی را بهبود ببخشد و سطح خوبی از زبان روسی که در ویدئویی که به تازگی از او به اشتراک گذاشته شده نشان می‌دهد را کسب کند.

بر اساس اطلاعات منتشر شده در 2 ژانویه 2023 در کانال تلگرامی Gulagu.net، که با ابتکار یک فعال حقوق بشر به نام فعال حقوق بشر ولادیمیر اوسکین راه اندازی شده، گزارش شده است که "الف" در بند کیفری IK-7 سرویس مجازات فدرال روسیه در موردویا، منطقه ای در 600 کیلومتری شرق مسکو در بازداشت به سر می‌برده است.

به گفته سازمان گولاگو که هدف آن مبارزه با شکنجه و فساد در سیستم سازمان زندان‌های روسیه است، در ظاهر او "شامگاه بیستم دسامبر منتهی به بامداد 21 دسامبر" به همراه گروهی از زندانیان دیگر توسط واگنر به استخدام درآمده است. این افراد سپس "به یک فرودگاه منتقل شده‌اند، جایی که یک IL-76 نظامی از واحد پرواز وزارت دفاع روسیه منتظر آن‌ها بوده است."

در سایت گولاگو که خط تلفن اضطراری برای تماس شاهدان ارائه می‌دهد، می‌توانیم از سپتامبر 2022 شهادت کارمندان این مرکز زندان را بیابیم.

در پیامی در 17 سپتامبر 2022 می‌خوانیم که «پریگوژین و همراهانش به سرویس مجازات فدرال در موردویا آمدند. او [پریگوژین، یادداشت سردبیر] در بندهای کیفری IK-7، IK-17 و احتمالاً در جاهای دیگر حضور داشت. (...) در IK-7، حدود 180 نفر، در حدود 120 پرونده شخصی [بازداشتی] را با خودشان بردند.»

در پیام دیگری آمده است: "در موردوویا IK-7: تا امروز، 19/09/2022، حدود 80 نفر قبلاً به یک پادگان جداگانه منتقل شده‌اند."

از سوی دیگر، چیزی از توافقی که مرد ساحل عاجی با گروه واگنر امضا کرده است، در دسترس نیست. آیا او برای مدت معینی متعهد شده است؟ چه پاداشی به او وعده داده شده است؟ هر چند برخی از نزدیکان او این تعهد را به عنوان راهی برای "خروج از زندان" یا "دریافت پاسپورت روسی" تحلیل می‌کنند، اما ابهامات زیادی باقی می‌ماند.

این آشنایان در هر صورت می‌گویند که با دیدن این ویدیو "متعجب شده‌اند".

وزارت امور خارجه ساحل عاج در انتظار جزئیات است

آمادو کولیبالی، سخنگوی دولت ساحل عاج، در 4 ژانویه 2023، در پاسخ به سوالی درباره این ویدیوی منتشر شده، اعلام کرد که "وزارت امور خارجه قطعا این سوال را بررسی خواهد کرد".

"او یک شهروند ساحل عاج است که حتی اگر مرتکب جرمی شده باشد و در زندان باشد، باید از حمایت دولت ساحل عاج بهره‌مند شود. اما با توجه به شرایطی که او در آن قرار دارد - در شرایط جنگی - برای ما بسیار دشوار است که از روابط دیپلماتیک استفاده کنیم."

طی تماس تحریریه ناظران، سخنگوی وزارت امور خارجه ساحل عاج در 17 ژانویه 2023 گفت که این وزارتخانه "منتظر دریافت جزئیات این پرونده است" اما "هیچ یک از نمایندگی‌های دیپلماتیک آن تا به امروز به صورت رسمی درباره این پرونده (...) [یا] تمایل یک فرد ساحل عاجی برای شرکت در چنین عملیات نظامی چیزی دریافت نکرده است.»

مرگ یک تانزانیایی و یک زامبیایی استخدام شده توسط واگنر

همانطور که سخنگوی دولت ساحل عاج به ما یادآوری می‌کند، "این اولین بار نیست که یک آفریقایی خود را تحت استخدام گروه واگنر قرار می‌دهد."

در ماه‌های اخیر چندین مورد از حضور آفریقایی‌ها در صفوف گروه واگنر در جنگ اوکراین ثبت شده است.

در 24 ژانویه 2023، مقامات تانزانیا اعلام کردند که یک دانشجوی تانزانیایی که برای روسیه می‌جنگید در باخموت کشته شده است. او توسط واگنر در زندان استخدام شده بود، جایی که او به دنبال محکومیت به جرم حمل مواد مخدر در آن به سر می‌برد. او قبول کرده بود در ازای پاک شدن حکم محکومیتش، شش ماه به جبهه برود.

در سپتامبر 2022، یک دانشجوی آفریقایی دیگر که او نیز در زندانی که هنوز در حال گذراندن حکم مربوط به یک پرونده مواد مخدر بود، توسط واگنر استخدام شده بود، در اوکراین کشته شد. او اهل زامبیا بود.

مشخص شده است که زندان های روسیه اکنون منبع اصلی جذب نیرو برای گروه واگنر هستند. ویدئویی که در سپتامبر 2022 منتشر شد، پریگوژین را در حال استخدام مزدوران از زندان ماری ال در روسیه نشان داد.

به گفته لوکاس اوبین، مدیر تحقیقات ایریس (موسسه روابط بین‌الملل و استراتژیک) و متخصص ژئوپلیتیک روسیه، نشان دادن یک مزدور در زمانی که او در بازداشت بود، تصادفی نیست. این به ما امکان می‌دهد تا این شیوه استخدام را مجدداً تأیید کنیم و همچنین برای این است که سایر زندانیان بدانند که اگر بخواهند مجازات خود را سریعتر سپری کنند، می‌توانند با واگنر در ارتباط باشند.

"نشان دادن آنکه که روسیه منزوی نیست"

اما هدف یوگنی پریگوژین برای حضور در کنار یک مزدور ساحل عاجی در فیلم منتشر شده چیست؟

به اعتقاد لوکاس اوبین، این مزدور ساحل عاجی بیش از هر چیز "یک نماد" است.

شمایکسربازساحلعاجیرانشانمی‌دهیدتااینتصورراایجادکنیدکهروسیهمنزوینیستومتحدانیدارد،بهویژهدرآفریقا،وازجملهدررویزمین. اینبخشیازروندکنونیایجاداتحادبینآفریقاوروسیهاست.

درواقعیت،حتیاگرتخمینزدنآندشوارباشد،تصاویریکهمادیده‌ایمیکپدیدهعظیمرانشاننمی‌دهند: بهنظرمی‌رسدکهجنگجویانخارجیزیادیوجودندارند. علاوهبراین،اینمزدورهرچنداصالتاًآفریقاییدارد،امااودریکزندانروسیهاستخدامشدهاست.

بنابرایناینویدئوراهیبرایایجاددرخواستبرایدیگرجنگجویانآفریقاییبرایپیوستنبهگروهواگنراست.

به گفته این محقق، یوگنی پریگوژین ممکن است در تلاش برای پنهان کردن «مشکلاتی که گروه واگنر با آن در روی زمین مواجه شده است» باشد، در حالی که این گروه پیش‌تر در تلاش برای تصرف شهر باخموت بود. نبردی که بر اساس برآورده آمریکایی‌ها که توسط شبکه تلویزیونی  CNN گزارش شده است، واگنر 4000 سرباز را طی آن از دست داد.

"تحت فشار قراردادن مقامات ساحل عاج"

اما برای کالین جرارد، محقق مؤسسه ژئود، این ویدئو موضوع بسیار خاصی را نیز هدف قرار می‌دهد: رئیس جمهور ساحل عاج آلاسان اواتارا، که به عنوان مخالف گروه شبه نظامی واگنر شناخته می‌شود.

«گروهواگنراززمانورودبهمالی،بلافاصلهساحلعاجورئیسجمهوراوتارارابهعنوانیکیازاهدافبعدیخودمعرفیکردهاست. اینهمانچیزیاستکهمابهوضوحدرانیمیشنیکهبهتازگیبهاشتراکگذاشتهشدهوبهگروهواگنرنسبتدادهمی‌شودمی‌بینیم. [بهبالامراجعهکنید].

بنابراین،اینویدئورامی‌توانبهعنوانابزاریبرایتحتفشارقراردادنمقاماتساحلعاجازطریقنشاندادناینکهآن‌هاشهروندان  ساحلعاجیرادرصفوفخوددارند،تفسیرکرد.

همچنینازاینمنظرمی‌توانیماظهارنظرپریگوژینرامتوجهشویمکهمی‌گویداینمزدور "رئیس‌جمهوربسیاربزرگی" خواهدشد.»

این ویدیو همچنین ممکن است بخشی از تلاش‌های یوگنی پریگوژین برای تقویت وجهه و جایگاه عمومی او باشد.

پریگوژینازسال 2019 باایجادسرویسمطبوعاتیشرکتخودبهنام Concord شروعبهایجادموقعیتبرایخودبهعنوانیکشخصیتاجتماعیکردهبود،امااززمانشروعتهاجمروسیه[بهاوکراین] ،یکانفجارواقعیدرارتباطاتگروهواگنررخدادهاست.

اینجنگبرایاوفرصتیاستتاخودرابهپیشببردوخودرابهعنوانیکمیهنپرستواقعیروسینشاندهدوازضعف‌هایارتشروسیهاستفادهکند. اینموضوعهمچنینمخالفانشرابهسمتاوجذبمی‌کند،زیرادروزارتدفاعیادرسرویس‌هایاطلاعاتیروسیه،مردمشروعبهترسازبهدستآوردنقدرتبیشازحداوکرده‌اند.»

بر اساس برآوردهای جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، در دسامبر 2022،  تصور می‌شود که زندانیان استخدام شده از زندان‌های روسیه نماینده 40000 نفر از 50000 عضو واگنر باشند.

به گفته اولگا رومانووا، روزنامه‌نگار و رئیس سازمان غیردولتی "روسیه پشت میله‌ها" که از حقوق زندانیان دفاع می‌کند، تا کنون حدود 50000 زندانی استخدام شده‌اند اما «تنها 10000» نفر از آن‌ها هنوز در حال جنگ هستند، زیرا بقیه یا «کشته یا ناپدید یا زخمی و یا تسلیم شده‌اند.»