L’année 2021 des Observateurs en 10 images
: منتشر شده در : روزآمد شده در
سال 2021 بیشتر با گسترش همه‌گیری کووید-19 و شیوع مجدد ناشی از انواع سویه‌های آن به چشم میآید. اما در سرتاسر جهان، شهروندان، فعالان مدنی و اجتماعی، شاهدان ناشناس همچنان آن‌چه را که در کشورشان می‌گذرد به تصویر می‌کشند: تصاویر و روایت‌هایشان شاهدانی است، گاهی منحصر به فرد، از اخباری که از زاویه‌ای دیگر دیده می‌شود. از تهران تا تیگری اتیوپی، از رانگون تا بیروت؛ مرور ده تصویر ماندگار که در سال 2021 گرفته شده‌اند.
9 فوریه - نایپیدیاو، برمه: زنی در اثر تیراندازی پلیس کشته شد
از زمان کودتای 1 فوریه، که در آن ارتش به طور مشخص آنگ سان سوچی رهبر برمه را دستگیر کرد، هزاران برمه‌ای هر روز با وجود سرکوب خونین رژیم جدید دست به تظاهرات زدند. در 9 فوریه، در دوربرگردان تاپیایگون در نایپیدیاو، پایتخت، زنی با تی‌شرت قرمز نیروهای امنیتی را در حالی‌که به سمت تظاهرکنندگان در حال پیشروی هستند تماشا می‌کند. یک دستگاه آبپاش فشار قوی به سمت آن‌ها آب می‌پاشد. صدای دو گلوله شنیده می‌شود و زن جوان که از ناحیه سر هدف گلوله قرار گرفته است به زمین می‌افتد. معترضان او را از مهلکه بیرون می‌برند می‌دهند، سپس او را در حالی که بی جان است روی دست می‌برند. نام او Mya Thwe Thwe Khaing بود. او ده روز بعد جان داد.
>> در ناظران بخوانید - برمه: فیلم‌هایی برای اثبات استفاده از گلوله واقعی علیه معترضان ضد کودتا
11 فوریه - موتوانگا، جمهوری دموکراتیک کنگو: ساکنان شمال کیوو با جسد یکی از شورشیان ADF رژه می‌روند
گروه شورشی ADF که متهم به قتل‌عام غیرنظامیان است، ساکنان منطقه بنی، در شرق جمهوری دموکراتیک کنگو را به وحشت انداخته است. در سال 2019، این گروه از اوگاندا با گروه دولت اسلامی (داعش) بیعت کرد. ارتش کنگو در سرکوب کردن آن‌ها ناتوان به نظر می‌رسید. اما در 11 فوریه، آن‌ها جسد مردی را که به عنوان یک جنگجوی ADF در حاشیه درگیری در شهر میتواناگا کشته شده بود را به نمایش گذاشتند. نیروهای ارتش به ساکنان آن منطقه اجازه می‌دهند تا آن را به غنیمت بگیرند. پس از تشویق، صدها نفر با حمل جنازه آن مرد راهپیمایی خود را آغاز کردند. ناظر ما، ریکاردو راپنزی، مدیر ایستگاه رادیویی محلی صدای Ruwenzori، می‌گوید: "ما گمان می‌کردیم شورشیان ADF شکست ناپذیر هستند."
>> در ناظران بخوانید – در جمهوری دمکراتیک کنگو، ساکنان با جسد یک شورشی ADF رژه می‌روند: "ما آن‌ها را شکست‌ناپذیر می‌دانستیم"
مارس - تیگرِی، اتیوپی: تصاویری نادر، شاهدی بر درگیری وحشت‌انگیز در اتیوپی
این ویدیویی است که در 5 ژانویه فیلمبرداری شده است، اما شروع پخش آن در شبکه‌های اجتماعی از فوریه بود. پس از یک تحقیق طولانی، ما موفق به تایید آن شدیم: این تصاویر شاهدی است از قتل عام صورت گرفته توسط ارتش اتیوپی در روستای مای هارماز، واقع در محله Debre Abay، در منطقه Tigray. از 4 نوامبر 2020، درگیری بین نیروهای دولتی و شورشیان جبهه آزادیبخش خلق تیگری (TPLF) در جریان است. این ویدئو 30 جسد را نشان می‌دهد که با آثاری از خون روی زمین افتاده‌اند و مردانی با لباس‌های متحدالشکل در حال گفتگو به زبان آمهری، زبان رسمی اتیوپی، و مسخره کردن اوضاع هستند. از آن‌جایی که دولت ابی احمد خبرنگاران و سازمان‌های غیردولتی را از ورود به منطقه منع می‌کند، این ویدئو سندی حیاتی در مورد جنایاتی است که در چارچوب این درگیری صورت گرفته است.
چند روز بعد ویدیوی دیگری به دست ما می‌رسد. غیرقابل تحمل است: عکسی که در بیمارستان آدیگرات، شهر تیگری گرفته شده است، پزشک را در حال برداشتن چندین شی از واژن یک زن نشان می‌دهد. او تیگرایان است، چندین روز به طور مکرر توسط سربازان اریتره، متحد با ارتش اتیوپی مورد تجاوز قرار گرفته است. این ویدئو سندی است که شواهد روشنی از استفاده از تجاوز به عنف به عنوان یک سلاح جنگی ارائه می‌دهد.
7 مارس 2021 - یمن: پناهندگان اتیوپیایی در کشوری در حال جنگ به دام افتاده‌اند
برخی رویای پیوستن به عربستان سعودی برای کسب دستمزد بالا برای گذران زندگی را در سر می پروراندند، برخی دیگر برای یافتن پناهندگی سیاسی در یمن... اما بسیاری از این موضوع غافل بودند که این کشور به علت درگیری بین شورشیان حوثی و نیروهای وفادار به حکومت ویران شده است و اینک خودشان در دام افتاده‌اند. ناظر ما توضیح می‌دهد: «شبه نظامیان حوثی همه مهاجران و پناهندگانی را که در خیابان‌ها می بینند دستگیر می‌کنند و آن‌ها را به اسارت در می‌آورند تا از آن‌ها پول بگیرند و از آن‌ها در نبرد بهره برداری کنند. در 7 مارس، مرکزی که بیش از 2000 نفر در آن بودند به آتش کشیده شد. صدها مهاجر در آن‌جا کشته شدند. سپس در 12 آوریل، یک گروه 50 نفره در یک قایق در حال غرق شدن در خلیج عدن جان باختند.
آوریل - رورایما سول، برزیل: سرزمین‌های بومی تحت تهدید "گاریمپیروس"
در بهار، شورای بومی رورایما (CIR) زنگ خطر را به صدا در می‌آورد، عکس هوایی در حمایت از معدنچیان غیرقانونی طلا، به نام "گاریمپیروس"، که همچنان در زمینهای بومی در این ایالت در شمال برزیل که در آن زندگی می‌کنند، مستقر هستند. نزدیک به 20000 نفر از بومیان آن منطقه.
کارگران غیرقانونی معدن طلا آشکارا توسط رئیس جمهور ژایر بولسونارو تشویق می‌شوند، در حالی که بهره‌برداری از مواد معدنی در این زمین‌ها ممنوع است. ناظر ما، عضو CIR، نگران پیامدهای زیست‌محیطی و فرهنگی این پدیده است: «برخی از خانواده‌های بومی که از طریق فعالیت‌های خود مانند کشاورزی امرار معاش می‌کردند، خود را تحت تأثیر تبلیغات سوء «گاریمپو» می‌بینند و این کار از دید آن‌ها، تنها جایگزین است.
26 اردیبهشت - تهران، ایران: سکانس-پلان طولانی در خیابان معتادان
یکی از اهالی منطقه شوش در جنوب تهران به مدت دو دقیقه در خیابانی قدم می‌زند که مصرف کنندگان هروئین و آمفتامین کنار هم به ردیف نشسته‌اند: این ویدئو پدیده رو به رشد اعتیاد به مواد مخدر را نشان می‌دهد. مواد مخدر در ایران، آن هم در حاشیه مشکلات اقتصادی کشور. ناظر ما، متخصص اعتیاد توضیح می‌دهد: "اغلب این مصرف کنندگان به دلیل امنیت یا دلایل اقتصادی به عنوان یک گروه گرد هم می‌آیند. پس از مدتی مانند یک خانواده در کنار یکدیگر هستند. و این چنین است که فروشندگان مواد مخدر برای فروش مواد کافی است فقط به یک مکان مراجعه کنند." در ایران.
در ماه فوریه، ویدیوهای چشمگیر دیگری جنبه دیگری از موضوع مواد مخدر در ایران را نشان می‌داد: آن‌ها مراکزی را نشان می‌دادند که در آن‌ها درمان‌های سم‌زدایی خشونت‌آمیز ، متشکل از تحقیر و سوءاستفاده که از سوی خانواده‌ها به بستگان معتاد خود تحمیل‌شده و اغلب بی‌اثر هستند، سازمان‌دهی می‌شوند.
28 ژوئیه، تاتاوین، تونس - هشدار در مورد کمبود اکسیژن در تونس
کووید-19 همچنان به قوت خود ادامه می‌دهد و در ماه جولای، تونس با یک شیوع دوباره قابل توجه مواجه است. بیمارستان‌ها ابزاری برای مقابله ندارند: در تاتاوین، در جنوب کشور، یک پزشک خود دستگاه‌های اکسیژن ساز را برای پرکردن سیلندرهای اکسیژن ترتیب داد، در حالی که بیمارستان در 20 و 21 ژوئیه 40 ساعت را بدون اکسیژن سپری کرده بود. او از خریدهایی که می‌توانست برای نجات جان بیماران انجام دهد فیلم می‌گیرد تا آسیب های موجود در تجهیزاتی که در اختیار دارد را محدود کند.
28 سپتامبر - هرات، افغانستان: اجساد چهار مرد کشته شده توسط طالبان از جرثقیل در یک میدان عمومی آویزان شدند.
با تصرف کابل که با سهولتی نگران کننده در ۱۵ اوت رخ داد، گروه طالبان بیست سال پس از سرنگونی به وسیله مداخله خارجی به رهبری ایالات متحده امریکا، دوباره قدرت را در افغانستان به دست آوردند. فیلم‌های غیرحرفه‌ای منتشر شده عمدتاً آشفتگی و هرج و مرج در جریان تخلیه فرودگاه کابل و خشونت های اولیه توسط مقامات جدید را مستند می‌کند. اما در پایان ماه سپتامبر، تصویری به دست میآید که تا حدی از توجه رسانه‌ها دور می‌ماند، اما از دید ناظران ما نه: در هرات، کامیون‌ها با اجساد چهار آدم‌ربا که توسط نیروهای امنیتی طالبان دستگیر و کشته شدند، رژه می‌روند. آن‌ها سپس مقابل دیدگان مردم به نمایش گذاشته می‌شوند و از جرثقیل ها آویزان می شوند و با تشویق جمعیت روبرو می‌شوند. هدف طالبان: اثبات این است که روی کار آمدن آن‌ها به معنی بازگشت امنیت به افغانستان است.
ناظر ما که گرایشی به طالبان ندارد، توضیح می‌دهد: «من افراد زیادی را می‌شناسم که از طالبان متنفرند، اما از ناامنی به ستوه آمده‌اند و از شیوه‌ی برخورد آن‌ها با این جنایتکاران حمایت می‌کنند. مثلاً پدرم. وقتی فیلم‌ها را به او نشان دادم، گفت: "آن‌ها لیاقت چنین برخوردی را دارند." و با این حال او از طالبان متنفر است."
14 اکتبر - بیروت، لبنان: شبح جنگ داخلی، پایان یک سال کابوس‌وار
چریک‌ها روی پشت‌بام‌ها، شلیک راکت انداز، انفجار سلاح‌های خودکار: در بیروت، در 14 اکتبر، شبح جنگ داخلی شبیه سالهای (1975-1990) دوباره زنده شد، در حالی که درگیری‌های مسلحانه در حاشیه تجمع شیعیان رخ می‌دهد. جنبش امل و حزب الله خواستار استعفای قاضی پرونده انفجار بندر پایتخت شدند. در جریان این درگیری‌ها تیراندازی می‌شود، شش نفر کشته می‌شوند.
یک ویدیو به طور خاص از آن روز از یک تک تیرانداز که روی پشت بام یک ساختمان مستقر شده و شلیک می‌کند منتشر می‌شود،
ناظر ما که وحشت‌زده سعی کرده کودکانش را که در چند صد متری محل درگیری به مدرسه می‌رون نجات دهد می‌گوید: «وقتی جنگ داخلی را می‌شناسیم و آن را دیده‌ایم، پس می‌توانم به شما بگویم که «حسی داریم که ما را وادار می کند که فکر کنیم ممکن است دوباره اتفاق بیفتد."
این خشونت‌های مسلحانه در حالی رخ می‌دهد که لبنان در سال 2021 در یک بحران اقتصادی بی‌سابقه غرق شد، به ویژه با کمبود سوپرمارکت‌ها و پمپ بنزین‌ها، که منجر به تنش‌ها و خشونت‌های جدی در میان لبنانی‌ها شد.
10 نوامبر، مالی یا جمهوری آفریقای مرکزی - آیا واگنر از قبل سربازان مالی را آموزش می‌داد؟
پس از آنکه رویترز خبر مذاکرات مالی و شرکت امنیتی خصوصی روسی واگنر را منتشر کرد، تصاویری دست به دست می‌شود که نشان می‌دهد همکاری بین باماکو و مزدوران روسی از قبل آغاز شده است. دو عکس به طور قابل توجهی به اشتراک گذاشته شده است. این فیلم مردی سفیدپوست را نشان می‌دهد که در ظاهر دو سرباز را که نشان نیروهای مسلح مالی را روی یونیفرمی که پوشیده‌اند دارند، آموزش می‌دهد.
تحریریه ما در حال بررسی است. اگر چه هنوز نمی‌توان با اطمینان از زمینهای که این عکس‌ها در آن گرفته شده‌اند، صحبت کرد و شک و تردیدهای زیادی وجود دارد: دکور به شدت شبیه کاخ سابق امپراتور سابق آفریقای مرکزی بوکاسا است که در نزدیکی آن سربازان روسی مستقر هستند و به نظر می‌رسد انتشار این عکس به وضوح با هماهنگی حساب‌های طرفدار روسیه یا مخالفان حضور فرانسه در مالی انجام شده است.