مراقب این سه شایعه که ارتش یا روزنامه‌نگاران فرانسوی در نیجریه را هدف قرار می‌دهد باشید
پس از یک حمله جهادی در 10 فوریه 2023، چندین تصویر تحریف شده در شبکه‌های اجتماعی پخش شد. این مطالب که در پی اثبات ارتباط بین ارتش فرانسه و تروریسم در نیجریه است، یا حتی گاهی hوقات به دنبال به تصویر کشیدن عملکرد روزنامه‌نگاران فرانسوی است، در واقع از تصاویر نامفهوم و جعلی برای این کار استفاده می‌کنند.
: منتشر شده در
راستی آزمایی به طور خلاصه
اولین ویدیو در ظاهر ارتش فرانسه را در حال تامین تروریست‌ها با هلی‌کوپتر نشان می‌دهد، اما در واقع تدارکات نیروهای عملیات برخانه در سال 2019 را نشان می‌دهد.
مطلب دوم تصاویری را به اشتراک می‌گذارد که گمان می‌رود بمباران ارتش نیجریه توسط سربازان فرانسوی را ثابت می‌کند. اما در واقع وقوع آتش‌سوزی در یک بازار در 15 فوریه 2023 است.
ویدیوی سوم ادعا می‌کند که یک "گزارش تبلیغاتی" را نشان می‌دهد که توسط روزنامه‌نگاران فرانسوی گرفته شده است، اما در واقع قسمتی از یک مستند در سال 2008 درباره اورانیوم در نیجریه است.
مثال اول: تامین دروغین "تروریست‌ها" از سوی ارتش فرانسه
در یک منظره بیابانی، هلی‌کوپتری که توری را بکسل می‌کند، به یک وانت بار نزدیک می‌شود. چند ثانیه بعد، چند مرد با لباس نظامی که با وجود کیفیت پایین تصاویر، حدس می‌زنیم سفید پوست هستند، جعبه‌ها را تخلیه می‌کنند.
این ویدیو که در 14 مارس 2023 منتشر شده است، چه چیزی را نشان می‌دهد؟ این حساب کاربری، که در دشمنی زیاد با فرانسه زبانزد است و خود را به عنوان یک رسانه نیجریهای معرفی می‌کند، بدون هیچ تردیدی اعلام می‌کند: "به این ویدیو نگاه کنید که در آن فرانسه تروریست‌ها را در ساحل مسلح می‌کند."
به گفته این رسانه، این صحنه در "منطقه تیلابری"، منطقه مرزی با مالی رخ داده است که در آن طی حمله تروریستی در 10 فوریه 2023 دست‌کم 17 سرباز نیجریهای کشته شده است.
با خواندن کامنت‌ها مشاهده می‌کنیم که این اظهارات مردم را به واکنش وا داشته است. Matteo Maillard روزنامه نگاری که این گزارش را به دزدی از رسانه Paris Match متهم می‌کند، می‌گوید: "انتشار اطلاعات نادرست خود را متوقف کنید. این تصاویر سربازان فرانسوی هستند."
با تایپ عبارت "Niger Tillaberi Paris Match" در یوتیوب، می‌توان گزارشی را که این تصاویر از آن گرفته شده است، پیدا کرد. تاریخ آن جولای 2019 است، عملیات کماندوهای چترباز فرانسوی را نشان می‌دهد که به عنوان بخشی از عملیات برخانه در آن جا مستقر شده بودند و در آن زمان در این منطقه فعال بودند.
صحنه هلی‌کوپتر در دقیقه 5:04 در واقع تدارکات این نیروها را نشان می‌دهد که روی جیپ‌های حمل و نقل سوار شده‌اند.
بنابراین، این ویدیو نشان دهنده کمک ارتش فرانسه به تجهیز تروریست‌ها نیست، بلکه نیروهای خود را در مرز بین نیجریه و مالی نشان می‌دهد. خبری که پیش‌تر توسط رسانه مالیایی Assoblog Mali در 21 مارس 2023 مورد تایید قرار گرفته است.
مثال دوم: عکس آتش سوزی در بازاری در نیجریه
تصاویر دیگری که به دنبال متهم کردن ارتش فرانسه است؛ این عکس‌ها صحنه‌های آتش‌سوزی را نشان می‌دهند که توسط این حساب بورکینا فاسویی که عادت به انتشار اطلاعات نادرست دارد، پخش شده است.
این حساب کاربری در پستی در 17 فوریه 2023 ادعا می‌کند که این تصاویر بمباران نیروهای نیجریهای توسط ارتش فرانسه را نشان می‌دهد. بر أساس این ادعا، این عملیات که توسط «نیروهای ویژه فرانسوی حاضر در کشور» انجام شد، به دستور «رئیس ستاد فرانسوی برخانه» صادر شده است، عملیاتی که از نوامبر 2022 در حال تکمیل شدن است.
اما دلیل این حمله به متحدان نیجریهای چیست؟ بر اساس روایت این حساب فیس بوکی، «آنها تصمیم گرفتند این کاروان را بمباران کنند تا هویت فرانسوی‌های گرفتار شده که با آنها همکاری می‌کنند را مخفی کنند. بنابراین ارتش فرانسه می‌خواسته تا همکاری خود با جنبش‌های تروریستی را پنهان کند.
جستجوی عکس معکوس (اینجا را ببینید که چگونه انجام می‌شود) این ادعا را که پیش‌تر توسط AFP Factual تأیید شده است، مورد تردید قرار می‌دهد. دو تصویر اول (بالا و پایین سمت راست) در واقع آتش‌سوزی در بازاری در Tahoua در شمال شرقی نیامی پایتخت را نشان می‌دهد. آنها را می‌توان در این مقاله در مطبوعات محلی به تاریخ 15 فوریه 2023 یافت.
سومین عکس (پایین سمت چپ در پست منتشر شده) کیفیت بسیار پایینی دارد و قابل شناسایی نیست.
با این حال، ما ردپایی از آن را در نشریات مربوط به حمله 10 فوریه علیه یک گشت نیروهای نیجریه یافتیم. این توییت در زیر، در 16 فوریه 2023 با استفاده از همان تصویر آتش‌سوزی در بازار، اطلاعات نادرستی را منتشر می‌کند. توییت تعداد "سربازان کشته شده" را 71 نفر تخمین می زند، در حالی که به گفته مقامات نیجریه، 17 سرباز در این حمله کشته شدند.
مثال سوم: «گزارش پروپاگاندا (جوسازی)»؟
تنها ارتش فرانسه متهم به همدستی با جنبش‌های تروریستی در نیجریه نیست. رسانه‌ها و خبرنگاران فرانسوی نیز مانند این مطلب در 23 فوریه 2023 مورد هدف قرار گرفته‌اند.
در این حساب ساحل عاجی آمده است: «نیروهای فرانسوی ادعا می‌کنند که به دنبال تروریست‌ها می‌گردند، اما حتی روزنامه‌نگارانی را برای انجام گزارش‌های تبلیغاتی می‌فرستند [...]»
در تصاویر، مردی را می‌بینیم که لباس‌های خاکی نظامی بر تن دارد و دستاری به سر بسته و به زبان فرانسوی، منشأ تسلیحات نصب‌شده روی پیکاپ خود را نشان می‌دهد. او می‌گوید: «این سلاح، آنجا، در Tazerzait کشف و ضبط شده است». تزرزیت، شهری در شمال غرب کشور و دور از منطقه تیلابری که حوادث هفته‌های اخیر در آن به وقوع پیوسته واقع شده است.
اما این تصاویر از کجا می‌آیند؟ AFP Factual موفق شد منشا آنها را در مستندی مربوط به سال 2008 به نام "نیجر، نبرد اورانیوم" پیدا کند.
گزیده استفاده شده توسط حساب فیس‌بوکی در دقیقه 10 و 49 ثانیه قابل مشاهده است. مرد مورد سوال در واقع یکی از رهبران جنبش نیجریه برای عدالت (MNJ) است، یک جنبش شورشی طوارق (یکی از اقوم بربر در شمال آفریقا) که در آن زمان در شمال کشور فعال بود.
این شورش که از سال 2007 تا 2009 علیه دولت نیامی در جنگ بود، مطالبات اقتصادی و سیاسی، به ویژه در مورد تقسیم ثروت از منابع اورانیوم را به همراه داشت. پیدا کردن ارتباط این جنبش با جنبش‌های جهادی که امروز به نیجریه ضربه می‌زند دشوار است.
بنابراین، باز هم محتوای این تصاویر دستکاری شده است. این یک "گزارش تبلیغاتی" نیست که اعضای یک جنبش تروریستی را نشان می‌دهد، بلکه گزیده‌ای از یک مستند قدیمی است که از شورش طوارق فیلمبرداری می‌کند که اکنون به پایان رسیده است.
همین نوع اطلاعات غلط در بورکینافاسو یا مالی
بسیاری از این اخبار جعلی از حساب‌های کاربری مالی یا بورکینافاسویی می‌آیند که از زمان کودتای مه 2021 و سپتامبر 2022 در این دو کشور، به طور مرتب محتوایی را به اشتراک می‌گذارند که به نفع قدرت حاکم است.
از آن زمان، مالی و بورکینافاسو به همکاری نظامی خود با فرانسه پایان دادند. آنها اکنون در مرکز کمپین‌های انتشار اطلاعات جعلی و نادرست قرار دارند که کشورهایی را هدف قرار می‌دهند که هنوز سربازان فرانسوی در آنها یافت می‌شوند.
در نیجریه، این سربازهای فرانسوی به طور قابل توجه‌ای در مرز مالی به عنوان بخشی از عملیات الماهو علیه گروه‌های جهادی حضور دارند.