مونتاژ ویدئویی برای القای تبلیغات ضد اوکراین در امریکا و اروپا
: منتشر شده در
از پایان سال 2022، تحریریه ناظران فرانس 24 به چندین نمونه مشابه از تبلیغات جعلی ضد اوکراینی برخورده است که در آن بیلبوردهای تبلیغات شهری در ایالات متحده آمریکا، لهستان یا آلمان قابل مشاهده است. اما تا به امروز هیچ مدرکی مبنی بر پخش واقعی این تبلیغات وجود ندارد و برخی از عناصر گرافیکی موجود در آن، نشان دهنده مونتاژ بودن ویدیوها است.
راستی‌آزمایی به طور خلاصه
از ماه نوامبر 2022 دست‌کم سه ویدئو که تبلیغات مربوط به جنگ در اوکراین را نشان می‌دهد، گاهی به ارسال تانک به داخل کشور، گاهی فراخوان‌های بسیج مردمی و یا هدف قرار دادن ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین اشاره دارد.
در هر سه مورد، شرکت‌های فعال در بیلبوردها یا مسئولان تبلیغات شهری و یا حتی مقامات دولتی، نمایش واقعی این تبلیغات را تکذیب کردند.
تجزیه و تحلیل گرافیکی ویدیوها ناهماهنگی‌هایی را نشان می‌دهد که نشان دهنده دست‌کاری شدن این ویدئوها، اغلب توسط رسانه‌های روسی به‌عنوان مدرکی برای اثبات سرپیچی مردم اوکراین از جنگ در این کشور است.
جزییات راستی‌آزمایی
این مطالب که به طور عمده در گروه‌های تلگرامی روسی پخش می‌شوند، تبلیغات ضد اوکراینی را به حوزه‌های فرانسوی‌زبان و انگلیسی‌زبان طرفدار روسیه نیز رسانده‌اند.
با این حال، هر بار وجود این تبلیغات توسط مقامات هر کشور یا با تحلیل‌های گرافیکی مردود شده است.
در متروی ورشو، فراخوان‌های دروغین برای بسیج نیروها
در 3 فوریه 2023، یک حساب کاربری تلگرامی فرانسوی زبان به نام "Russophère" ویدئویی را منتشر کرد که یک بیلبورد تبلیغاتی در متروی ورشو را نشان می‌داد. یک آگهی در آن‌جا نمایش داده می‌شود که روی آن به زبان لهستانی نوشته شده است: "از سرزمین‌های بومی لهستان دفاع کنید. راننده تانک‌های زرهی شوید. از لهستان در اوکراین محافظت کنید".
براساس این مطالب، لهستان، فراخوان‌هایی را برای استخدام "خدمه" برای رانندگی تانک‌های لئوپارد و دفاع از اوکراین راه اندازی کرده است. در عنوان توضیحی این پست آمده است: "لهستان دیگر جاه‌طلبی‌های ارضی خود را در مورد اوکراین پنهان نمی‌کند."
این ویدیو توسط رسانه‌های روسی مانند DNR News، Mriya News یا Spressa.ru مخابره و مدعی شد که این تبلیغات شهری "جاه طلبی‌های امپراطوری ورشو" را در مقابل اوکراین نشان می‌دهد.
این ویدئو همان‌طور که رسانه لهستانی Belsat با انتشار عکسی که در همان مکان گرفته شده است تایید کرد، در واقع در لهستان، در ایستگاه "Centrum" در ورشو گرفته شده است؛ اما تصویر واقعی تبلیغات کاملا متفاوتی را نشان می‌دهد که در آن مردم را تشویق می‌کند که یک سگ را به فرزندی قبول کنند.
رسانه حقیقت‌یاب لهستانی Demagog نیز به نوبه خود توضیح می‌دهد که این ویدئو به احتمال زیاد قدیمی است، زیرا آگهی دیگری که در سمت راست تصویر قابل مشاهده است مربوط به کتابی از یک نویسنده آمریکایی به نام تس گریتسن است که در سال 2017 منتشر شده است.
بخش تبلیغات مترو ورشو برای تحریریه ناظران تایید کرد که "چنین تبلیغاتی هرگز پخش نشده است".
از سوی دیگر وزارت دفاع لهستان به رسانه لهستانی Belsat گفت که هرگز چنین پوستری را پخش نکرده است و تنها کمپینی که از آوریل 2022 پخش می‌شود شعار "سرباز جمهوری لهستان شوید" بود که هیچ ربطی به کلمات استفاده شده در شعارهای این ویدیو ندارد.
با نگاه دقیق‌تر به ویدیو، می‌توان ناهماهنگی‌های گرافیکی را نیز مشاهده کرد، به خصوص در ویدئوی طولانی‌تری که همان آگهی را در مکان دیگری در مترو ورشو نشان می‌دهد.
دکتر هانس مارین، محقق آزمایشگاه IDLab-MEDIA دانشگاه Gand و Imec در بلژیک، در پاسخ به سوالی درباره این ویدئو، با تردید درباره صحت آن می‌گوید:
«دریکیازآخرینتصاویریکهازپنجره‌هایدوطرفمترومیبینیم،تبلیغاتقبلازعبورمترورانشانمی‌دهد. منیکانیمیشنویدیوییکوچک [درزیر،یادداشتسردبیر] ساختمتاتمامقسمت‌هاییازآگهیراکهازپنجرهمترومی‌بینیمنشاندهد.
این سه آگهی پخش شده در صفحه نمایش تبلیغات شهری هرگز به طور رسمی منتشر نشده‌اند. در سمت چپ، در متروی ورشو در لهستان، در وسط در میدان تایمز در ایالات متحده آمریکا، و در سمت راست در یک مرکز خرید در برلین در آلمان.
درنتیجه،باوجوداین‌کهتصویرقسمتیازپنجره‌هابسیاربیکیفیتوتاراست،قسمتتبلیغاتیکهقابلمشاهدهبودهیچنشانه‌ایازتبلیغفرضیباعکستانکرانشاننمی‌دهد. درعوض،مافقطمی‌توانیمسایه‌ایازخاکستریسفیدرادرقسمتتبلیغاتببینیم.»
یک تبلیغ جعلی در میدان تایمز در پایان سال 2022
در نوامبر 2022، ویدئویی از یک مکان تبلیغاتی ادعایی برای موزه تاریخ طبیعی آمریکا که در میدان تایمز نیویورک در ایالات متحده آمریکا نمایش داده شده بود، توجه تحریریه ناظران فرانس 24 را به خود جلب کرده بود.
در آگهی، ابتدا می‌توان پیام‌های تبلیغاتی را خواند: «Mars [به معنای مریخ] (نه شکلات [با نام تجاری Mars])» سپس: «Milky Way (نه شکلاتی)»، شیوه‌ای تبلیغاتی برای صحبت در مورد موزه تاریخ طبیعی با استفاده از بازی با نام دو شکلات تخته‌ای. (Milky Way در انگلیسی، به معنای راه شیری است). عکسی از چهره رئیس جمهور اوکراین ولودیمیر زلنسکی همراه با عبارت: "یک سیاه چاله (مردی از اوکراین)" در تصویر ظاهر می‌شود. "سیاه چاله" یک ارجاع منظم به زلنسکی در تبلیغات روسیه است که رئیس جمهور اوکراین را سیاهچاله‌ای معرفی می‌کند که پول‌های غرب را می بلعد.
این ویدیوی تبلیغاتی با نمایش لوگوی موزه تاریخ طبیعی آمریکا در نیویورک به پایان می‌رسد که ظاهری رسمی به آن می‌دهد. در سمت راست بالای ویدیو، ما همچنین می‌توانیم لوگوی دیجیتال فاکس نیوز را ببینیم که مربوط به پلتفرم سایت شبکه تلویزیونی آمریکایی فاکس نیوز است.
در این توییت به زبان انگلیسی که از 8 نوامبر 2022 منتشر و بیش از 450 بار به اشتراک گذاشته شد و ویدیوی آن از آن زمان حذف شده است، یا در این پست فیس بوکی از 11 نوامبر 2022 از صفحه سفارت روسیه در بنگلادش منتشر شده و همچنین در توییت هایی به زبان فرانسوی به اشتراک گذاشته شده بود.
با مقایسه با نمای سطح زمین موجود در گوگل مپ، می توان تأیید کرد که این ویدیو، این مکان بسیار شلوغ در منطقه منهتن را نشان می‌دهد.
مسئولان مطبوعاتی موزه تاریخ طبیعی نیویورک با تماس تحریریه ناظران فرانس 24 تأیید کردند که این یک "ویدئوی جعلی است که اطلاعات اشتباهی را منتشر می‌کند". آن‌ها توضیح دادند: "هیچ تبلیغاتی [از موزه ما] در میدان تایمز نمایش داده نمی‌شود. این همچنین استفاده غیرمجاز و غیر قانونی از آرم و هویت موزه است."
شبکه تلویزیونی فاکس نیوز نیز هرگونه ارتباط با این ویدئو را رد می‌کند. آن‌ها می‌گویند: "این ویدئو در شبکه فاکس نیوز پخش نشده و در سایت فاکس نیوز دیجیتال نیز منتشر نشده است." جستجو در سایت این رسانه امکان یافتن این تصاویر را فراهم نکرد.
بنابراین هیچ مدرکی وجود ندارد که تأیید کند این تبلیغ واقعاً در میدان تایمز پخش شده است.
جستجو با کلمات کلیدی مانند "black hole Zelensky Times Square" در گوگل، فیس بوک یا توییتر، هیچ تصویر دیگری از این تبلیغات را که از زاویه یا زمانی دیگر گرفته شده است، نشان نداد. موضوعی حیرت انگیز با توجه به تعداد بالای بازدیدکنندگان از این میدان.
در وب‌سایت رسمی میدان تایمز، می‌توان فهرستی از تبلیغ‌کنندگان مسئول بیلبوردهای مختلف را پیدا کرد. گری گروسمن، یکی از بنیانگذاران شرکت Silver Cast که مسئول بیلبوردی بود که این تبلیغ را پخش می کرد، با تماس با تحریریه ناظران فرانس 24 ، تأیید کرد که این ویدیو "جعلی" است.
اگرچه نمی توان رد کرد که شاید این آگهی برای مدت بسیار کوتاهی در این میدان پخش شده باشد، اما همه سازمان‌هایی که احتمالاً در طرح یا توزیع آن دخیل هستند، تأیید می‌کنند که همچین چیزی وجود نداشته و برای مدت طولانی در معرض دید قرار نگرفته است. به هر حال فرضیه مونتاژ ویدئو نیز امکان پذیر است.
باید اشاره کرد که این آگهی بعداً در تصویرسازی طرح جلد مجله طنز اسپانیایی El jueves که در مطالب توییتر به ویژه به زبان روسی از 14 نوامبر 2022 به اشتراک گذاشته شده، استفاده شده است.
این مجله وجود همچنین تصویری روی جلدش را تکذیب کرد. در حساب توییتر مجله، می‌توانیم جلد مجله شماره 2 373 را پیدا کنیم - مطابق با شماره ظاهر شده روی جلد جعلی - که تصویر و عنوان آن متفاوت بود.
¡¡LA PORTADA!!
— El Jueves (@eljueves) November 15, 2022
LA NOVIA DE LA MUERTE 🤪💍☠ pic.twitter.com/NSJbPdE0Rh
مورد دیگری در مورد تانک‌های لئوپارد در آلمان
همکاران ما از رسانه راستی‌آزمایی آلمانی Correctiv نیز یک آگهی دروغین را در خیابان‌های برلین، به‌طور دقیق‌تر در مرکز خرید Kudamm Eck مشاهده کردند که در پایان ژانویه 2023 منتشر شده است. یک تبلیغ ویدیویی که دو تانک با شماره های 1943 و 2022 را با عبارت: "شاید دوباره نه؟" نشان می‌دهد.
این عبارت مقایسه مستقیم جنگ جهانی دوم و جنگ در اوکراین است و به اعزام تانک‌های لئوپارد آلمانی برای حمایت از اوکراین اشاره دارد. همچنین این واقعیت را نشان می‌دهد که رژیم نازی بسیاری از تانک‌های خود را از سال 1941 به اتحاد جماهیر شوروی فرستاده بود، یک تصمیم استراتژیک که تا حدی منجر به سقوط آن رژیم شد.
این مطلب که به زبان‌های فرانسوی، انگلیسی و آلمانی به نسبت کمی به اشتراک گذاشته شده بود، در برخی از کانال‌های تلگرام روسی محبوبیت بیشتری داشت و دوباره توسط رسانه‌های روسی زبان مانند Tsargrad.tv یا Eadaily.com مورد توجه قرار گرفت.
رسانه راستی‌آزمایی آلمانی Correctiv به‌ویژه به شرکت Limes اشاره دارد که این بیلبورد تبلیغات شهری را اداره می‌کند. او تایید می‌کند که این کلیپ تا جایی که می‌داند هرگز در این صفحه نمایش پخش نشده است.
Correctiv همچنین تشخیص ناسازگاری‌های گرافیکی در ویدیو را توضیح می‌دهد:
«کلیپرویبیلبوردبایدرویآسفالتبراقمنعکسشود. بااینحال،انعکاس‌هایخیابانبارنگ‌هاوانیمیشن‌هایرویبیلبوردمطابقتندارند: انعکاس‌هایرنگیرامی‌تواندرثانیهدومرویزمیندید،امااینرنگ‌هادرویدیوظاهرنمی‌شوند. درثانیهششم،یکتصویرثابترویبیلبوردظاهرمی‌شود،اماانعکاسآنرویآسفالتدراینزمانتغییررنگمی‌دهد.»
"به روس‌ها نشان دهید که غربی‌ها چشمان خود را باز می‌کنند"
اما کسانی که پشت این ماجرا هستند به دنبال چه هستند؟ برای ایلیا یابلوکوف، مدرس روزنامه‌نگاری و اطلاعات جعلی در دانشگاه شفیلد در انگلستان، هدف آن‌ها دو چیز است.
اینمطالبازسوییغربی‌هاراموردهدفقرارمی‌دهد. ایده‌شانایناستکهپیامیبهمردمیکهبهطوربالقوهپذیرایاینایده‌هاهستندارسالکنیموبهآن‌هابگوییمکهتنهانیستندومردمبیشتروبیشتریازروسیهحمایتمی‌کنند. مزیتاینمطالبایناستکهپیام‌هاسادههستندوبنابراینترجمهآن‌هابسیارآساناست. پسآن‌هامی‌توانندبدونمشکلدرکشورهایمختلفدستبهدستشوند.
ازسویدیگر،هدفایناستکهبهمردمروسیهنشاندادهشودکهغربی‌هابالاخرهچشمانخودرابازمی‌کنند،اینکهشکافبینطرفدارانروسیهواوکرایندرحالافزایشاستوزمانیکهروسیهدرجنگپیروزشود،آن‌هاباروسیهمتحدخواهندشد.
ایجاد محتوای جعلی که شبیه مطالب واقعی است، تکنیکی است که به طور گسترده در زمینه جنگ اطلاعاتی پیرامون وضعیت اوکراین به کار گرفته شده است. تیم تحریریه ناظران به ویژه از تابستان 2022 چندین تیتر مطالب جعلی یا حتی چندین گرافیتی جعلی را در بسیاری از شهرهای اروپایی مشاهده کرده است که هدف آن دنبال کردن القای یک روایت جایگزین از سوی طرفداران روسیه به جای واقعیت موجود است.