راستی‌آزمایی

آیا تزریق واکسن کرونا به شخصیت‌های سیاسی با حقه همراه بود؟

برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی معتقدند که ممکن است واکسیناسیون  سیاستمداران با سرنگ‌های دارای سوزن‌های کاذب (جمع‌شونده) انجام شود
برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی معتقدند که ممکن است واکسیناسیون سیاستمداران با سرنگ‌های دارای سوزن‌های کاذب (جمع‌شونده) انجام شود © Observers

در حالی که واکسیناسیون سراسری علیه بیماری کووید-۱۹ در چندین کشور آغاز شده‌ است، اطلاعات جعلی و نادرست نیز همچنان در این موضوع در شبکه‌های اجتماعی در حال چرخش و انتشار است. این روزها تصاویری در اینترنت دست به دست می‌شود که منتشر کنندگان آن مدعی شده‌اند که به سیاستمداران واکسن تزریق نشده است بلکه آن‌ها وانمود کرده‌اند که واکسن دریافت کرده‌اند. 

تبلیغ بازرگانی

ژانس دارویی اروپا ۲۱ دسامبر واکسن تولیدی شرکت داروسازی فایزر و شریک آلمانی‌اش، بیون‌تک را تایید کرد. بنابراین در بخش بزرگی از اروپا واکسیناسیون از اواخر دسامبر آغاز شد. پیش از آن بریتانیا، آمریکا و کانادا واکسیناسیون سراسری را آغاز کرده بودند. 

 

با این حال، نگرانی‌ها همچنان زیاد است و انتشار اطلاعات نادرست در مورد واکسن به بی‌اعتمادی‌ها دامن زده است. برای مقابله با این فضا، برخی از سیاستمداران داوطلب شدند تا برای ترغیب شهروندان، خود در صف نخست برای تزریق واکسن قرار گیرند.

 

مایک پنس، معاون رئیس جمهوری آمریکا روز جمعه ۱۸ دسامبر مقابل دوربین‌های رسانه‌ها واکسینه شد. الکساندریا اکازیو کورتز، نماینده کنگره آمریکا نیز هنگام تزریق واکسن از خود ویدئو گرفت و به سوالات کاربران اینستاگرام پاسخ داد. 

 

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل نیز روز ۱۹ دسامبر نیز جلوی دوربین‌ رسانه نخستین دوز واکسن تولیدی فایزر-بیون‌تک را دریافت کرد تا کارزار واکسیناسیون سراسری در اسرائیل آغاز شود. 

 

سرنگ با سوزن فنری جمع شونده؟

 

اما برای برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی این روش کفایت نمی‌کرد. ویدئویی در اوایل دسامبر در شبکه‌های اجتماعی انگلیسی و فرانسوی زبان در فیس بوک به اشتراک گذاشته شد که در آن یک آمریکایی نوعی سرنگ با سوزن جمع شونده به سمت داخل سرنگ را معرفی می‌کرد.  

 

یکی از کاربران فرانسوی زبان رسانه‌های اجتماعی با اشتراک گذاشتن این ویدئو در تاریخ سه دسامبر در توضیحی نوشت: "به زودی وقتی هنرمندان و یا چند نفر از اعضای دولت را دیدید که واکسینه شده‌اند، این ویدئو را به یاد داشته باشید، خوب؟ یادتان باشد که آن‌ها تنها در حال ایفای نقش هستند، یک نقش بد مانند فیلم‌ها. "

یک کاربر دیگر در تاریخ شش دسامبر نوشت: "اینگونه آن‌ها به شما اطمینان می‌دهند که واکسن زده‌اند."

این شایعه چندی بعد به شبکه‌های اجتماعی راه یافت. صفحه گیزمیز با بیش از یک میلیون دنبال کننده این شایعه را بازنشر کرده است.

کانال گیزمیز مانند برخی دیگر از کانال‌های تلگرامی این شایعه را بازنشر کردند
کانال گیزمیز مانند برخی دیگر از کانال‌های تلگرامی این شایعه را بازنشر کردند © Observers

عکسی از مطلب یک کاربر فیس بوک که در تاریخ سه دسامبر منتشر شد.
عکسی از مطلب یک کاربر فیس بوک که در تاریخ سه دسامبر منتشر شد. © DR
عکس از مطلب یک کاربر دیگر در فیس بوک که در تاریخ شش دسامبر منتشر شد.
عکس از مطلب یک کاربر دیگر در فیس بوک که در تاریخ شش دسامبر منتشر شد. © DR

مشکل این است که این ویدئو با مطالبی که همراه آن منتشر می‌شود همخوانی ندارد. همکاران ما در یکی از رسانه‌های فرانسوی (۲۰ دقیقه) اصل ویدئو را پیدا کردند. این ویدئو را اسکات ریدر که طراح وسایل جانبی سینمایی است منتشر کرده است. این ویدئو ابتدا در ماه سپتامبر در تیک تاک منتشر شد و سپس اسکات ریدر آن را در حساب اینستاگرام خود منتشر کرد. او در این ویدئو "سه وسیله جمع شونده" را معرفی می‌کند: یک چاقو، یک یخ شکن و یک سرنگ. هیچ اشاره‌ای به واکسن کووید-۱۹ نمی‌شود. خبرنگاران این رسانه با اسکات ریدر تماس گرفتند و او تاکید کرد که این بخش از ویدئو بدون اجازه وی استفاده شده است و وی به هیچ وجه "از نظرات و تئوری‌های تبلیغ شده با این ویدئو را حمایت نمی‌کند".  

 

سوزنی که…. ناپدید می‌شود؟

عکسی از مطلب منتشر شده در تاریخ ۱۹ دسامبر. ویدئوی همراه با این مطلب بیش از ۵۰۰ هزار بار مشاهده شده است.
عکسی از مطلب منتشر شده در تاریخ ۱۹ دسامبر. ویدئوی همراه با این مطلب بیش از ۵۰۰ هزار بار مشاهده شده است. © DR

ویدئوی دوم در اواسط ماه دسامبر برگرفته از گزارش بی‌بی‌سی از سوی کاربران انگلیسی زبان شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شد. در این ویدئو یک پرستار نشان داده می‌شود که تزریقی را روی یک نفر انجام می‌دهد. زمانیکه سرنگ برداشته می‌شود، به نظر می‌رسد که سوزن جمع (ناپدید) شده است. یک کاربر در تاریخ ۱۹ دسامبر در توییتر نوشت: "پس سوزن چه شد؟" دیگری گفت: "نگاه کنید! آیا سوزن هنگام خارج شدن از بدن ناپدید می‌شود؟ آن‌ها فکر می‌کنند شما چقدر احمق هستید!"

عکس از یک توییت که در تاریخ ۵ دسامبر منتشر شد.
عکس از یک توییت که در تاریخ ۵ دسامبر منتشر شد. © DR
با این حال چندین کاربر شبکه‌های اجتماعی در نظرات توضیح می‌دهند که چنین سوزن‌ها در بازار وجود دارند. تعدادی ویدئو را می‌توان در یوتیوب پیدا کرد که از سوی تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی منتشر شده است و سرنگ‌هایی با سوزن‌های جمع شونده را نشان می‌دهند. وقتی تزریق کامل می‌شود، سوزن به داخل سرنگ بر می‌گردد. این راهی برای محافظت از افرادی است که کار تزریق را انجام می‌دهند تا در برابر عفونت‌ها یا زخم‌های احتمالی آسیبی نبینند. ضمن اینکه دیگر امکان استفاده مجدد از این سرنگ وجود نخواهد داشت. 

 

آیا شهردار لندن وانمود کرد که علیه کووید-۱۹ واکسینه شده است؟

 

تصویر دیگری منتشر شده است که نشان می‌دهد صادق خان شهردار لندن آماده واکسیناسیون است. با این تفاوت که درپوش سوزن سرنگ همچنان روی آن قرار دارد. 

کاربری روز پنج دسامبر در توییتی نوشت: "شهردار لندن در برابر کووید واکسینه شد (...) او فراموش کرد که درپوش محافظ سوزن را بردارد. آن‌ها ما را احمق فرض کرده‌اند."

آیا این حقه‌ای برای تشویق بریتانیایی ها به تزریق واکسن علیه بیماری کووید-۱۹ است در حالی که این فرد خود از تزریق واکسن خودداری می‌کند؟ واقعا نه. با جست‌وجوی معکوس می‌توان متوجه شد که شهردار لندن این عکس را در تاریخ ۲۸ سپتامبر در حساب توییتری خود منتشر کرده است یعنی چند ماه قبل از اینکه واکسیناسیون در بریتانیا آغاز شود. او در این مطلب از همشهریانش دعوت کرده بود تا واکسینه شوند… علیه آنفلوانزا. 

 

کاربران شبکه‌های اجتماعی در همان ماه سپتامبر نیز تعجب خود را نسبت به سوزنی که همچنان درپوش دارد نشان داده بودند. 

Traduction : "Photo intéressante. L'aiguille est encore recouverte et vous ne pouvez pas recevoir une injection au niveau de la manche de votre chemise. Avez-vous vraiment reçu l'injection ?"
Traduction : "Photo intéressante. L'aiguille est encore recouverte et vous ne pouvez pas recevoir une injection au niveau de la manche de votre chemise. Avez-vous vraiment reçu l'injection ?" © DR

 

روزنامه فرانسوی لوموند با دفتر صادق خان تماس گرفت و آن‌ها گفتند که این عکس در واقع تنها یک عکس است. سخنگوی شهرداری لندن گفت که صادق خان در روز ۲۸ سپتامبر واکسن آنفلوانزا را تزریق کرد اما این عکس قبل از تزریق واقعی گرفته شده است. 

در نتیجه این عکس از صادق خان ارتباطی با واکسیناسیون کووید-۱۹ ندارد و برای تشویق به واکسینه شدن مقابل آنفلوآنزا گرفته شده است. واکسن آنفلوآنزا نیز به شهردار تزریق شده است. با این حال این عکس به شکلی است که به سوظن‌ها دامن زده است. 

 

واکسیناسیون در مکان‌های عمومی اغلب از سوی کاربران بدبین به طور دقیق بررسی می‌شود. تابستان گذشته نیز در استرالیا ویدئویی که مدعی شده بود آناستاشیا پالاسچوک، نخست وزیر یکی از ایالت‌ها وانمود می‌کرد که واکسینه شده است سر و صدای زیادی به پا کرد و به طور گسترده منتشر شد. این نیز مورد دیگری بود که در آن سرنگ همچنان درپوش داشت. بخش راستی‌آزمایی خبرگزاری فرانسه در مطلبی توضیح داد که به نخست وزیر ایالت کوئینزلند واکسن تزریق شد اما پس از تزریق وی به عکاسان این فرصت را داد از او عکس بگیرند. 

 

آیا درباره مطالبی که در شبکه های اجتماعی مشاهده می‌کنید اطمینان ندارید؟ با تحریریه ناظران از طریق ایمیل (observateurs@france24) تماس بگیرید  یا در فیسبوک یا توییتر با ما در ارتباط باشید. 

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید