قتل معترضین با شکنجه و منع رسیدگی پزشکی در زندان‌های مخفی
از سپتامبر سال ۲۰۲۲، رژیم اسلامی تهران در پی آنچه «انقلاب مهسا» خوانده می‌شود، بیش از ۱۹ هزار معترض را بازداشت کرده است. اکنون چندین سازمان حقوق بشری از قتل ده‌ها نفر از بازداشت شدگان در زندان‌ها خبر می‌دهند، قتل‌هایی که نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی تلاش می‌کنند تا آنها را با تهدید خانواده‌های بازماندگان و حتی صحنه‌سازی خودکشی و… پنهان کنند.
: منتشر شده در
مرگ بر اثر شکنجه با وجود تیر خوردگی یا ممانعت از مراقبت پزشکی، این شکلی است که ده‌ها معترض ایرانی در زندان‌های جمهوری اسلامی از روز ۱۶ سپتامبر سال ۲۰۲۲ زندگیشان پایان می‌یابد.
در میان گروه‌های مختلف نظامی از جمله سپاه پاسداران، بسیج، وزارت اطلاعات و پلیس این کشور که هرکدام نیز زندان‌های مختص به خود را دارند، نحوه برخورد با بازداشتی‌ها دنیایی است بدون هیچ کنترلی.
علاوه بر این، جمهوری اسلامی در تلاش است تا قتل‌هایی که در این بازداشتگاه‌ها رخ می‌دهد را پنهان کند، چه با تهدید خانواده بازماندگان چه با صحنه‌سازی خودکشی و یا تصادف رانندگی.
ویدیویی از آثار ضرب و شتم بر بدن #مهدی_زارع_اشکذری که پس از آزادی به کُما رفت و ۲۰ روز بعد جان‌باخت.
— Farzad Seifikaran (@FSeifikaran) January 3, 2023
مهدی دانشجوی دانشگاه بولونیا در ایتالیا بود و در این ویدیو خطاب به سفارت ایتالیا می‌گوید «ببینید چیکار کردن».#مهسا_امینی pic.twitter.com/qCotGzuGVg
در این ویدیو مهدی زارع آثار ضرب و جرح خود را نشان می‌دهد. او سپس در پی شرکت دوباره در اعتراضات بازداشت شده و این بار در زندان در پی شکنجه‌ها علی رغم انتقال به بیمارستان توسط خانواده به کما رفته و جانش را در سی و یک دسامبر از دست می‌دهد.
قتل معترضین در بازداشتگاههای مخفی
«کمیته پیگیری وضعیت بازداشت شدگان» یک گروه کوچکی از کنشگران حقوق بشر است که وضعیت تمامی بازداشت شدگان اعتراض‌های اخیر ایران را مستند می‌کند.
دلارام (نام واقعی فرد نیست) عضو این کمیته است، او درباره پژوهش این کمیته درباره بازداشتیان کشته شده در زندان به «ناظران» می‌گوید:
تاکنون ما ۱۶ مورد را به شکل قطعی مستند کرده‌ایم. آنها بازداشت و سپس در زندان به قتل رسیده‌اند. همچنین ۱۲ مورد دیگر را نیز در دست بررسی داریم. اما در این شکی نداریم که تعداد واقعی باید بیش از این اعداد باشد.
بیشتر موارد در مناطق کردنشین ایران ثبت شده و تقریبا بیشترشان نیز در زندان‌های اطلاعات سپاه صورت گرفته است.
ما در پی پژوهش خود به این واقعیت پی بردیم که چندین و چند بازداشتگاه مخفی در سراسر ایران وجود دارد ای نکته احتمال اینکه تعداد واقعی این قتل‌ها بیشتر باشد را افزایش می‌دهد.
ما با مصاحبه گرفتن از افرادی که در این بازداشتگاههای مخفی زندانی بودند توانستیم به وجود آنها پی ببریم. به عنوان مثال ما در این مصاحبه‌ها به وجود یک بازداشتگاه مخفی در منطقه کلاهدوز تهران پی بردیم، بازداشتگاهی که تا پیش از این اطلاعی از آن در دست نبود.
بر اساس این پژوهش ما، افرادی که در زندان به قتل رسیده‌اند سه دسته هستند. یک، افرادی که در خیابان هدف گلوله قرار گرفته‌اند سپس به بازداشتگاه‌ها منتقل شده‌اند و سپس ارگان بازداشت کننده از درمان آنها خودداری کرده است و این معترضین در زندان جان داده‌اند.
ما حتی به گزارش‌هایی دست یافتیم که فرد زخمی مورد ضرب و شتم هم قرار گرفته، و در زیر شکنجه جان داده است.
دسته دوم افرادی هستند که در حین بازداشت زخمی نبوده‌اند اما در پی شکنجه شدید در زندان کشته شده‌اند.
دسته سوم نیز کسانی هستند که مورد شکنجه و ضرب و شتم قرار گرفته‌اند، با وخیم شدن حالشان نیروهای امنیتی آنها را به قید وثیقه آزاد کرده‌اند اما انتقال سریع این افراد به بیمارستان توسط خانواده نیز بی‌فایده بوده و این افراد در بیمارستان اغلب به دلیل خونریزی داخلی جان داده‌اند.
شهریار عادلی یکی از این زندانیان «آزاد شده» است. او روز ۲۲ نوامبر در سردشت توسط وزارت اطلاعات بازداشت شده، روز ۳ دسامبر به قید وثیقه آزاد شده که مستقیما توسط خانواده به بیمارستان منتقل شده است و روز ۹ دسامبر در پی شکنجه‌های زمان بازداشت فوت کرده است. این در حالی است که در گزارش رسمی علت مرگ ایست قلبی عنوان شده، اما تصاویر بدن شهریار عادلی نشان از شکنجه شدید وی دارد.
تصاویر زیادی شکنجه صورت گرفته بر زندانیانی که در زندان کشته شده‌اند را ثبت کرده‌اند که «ناظران» تصمیم گرفته به علت خشونت فراوان آنها را منتشر نکند.
گروگانگیری، بازداشت و تهدید با هدف به سکوت کشاندن خانواده
در تمامی موارد، نیروهای امنیتی خانواده قربانی را به روش‌های مختلف تهدید و وادار به سکوت می‌کنند.
نیکی محجوب روزنامه‌نگار تلویزیون ایران اینترنشنال که با خانواده بسیاری از بازداشت‌شدگان و قربانیان در ارتباط است به «ناظران» می‌گوید:
برای ساکت کردن خانواده‌ها، در ابتدا پیکر قربانی به گروگان گرفته می‌شود. به این شکل که خانواده وادار به سکوت می‌شود تا مقامات پیکر را تحویل دهند. یا تهدید می‌شوند اگر سکوت نکنید ما جنازه را جایی دفن می‌کنیم و بعد خودمان آدرس را می‌دهیم، حتی بدتر از این خانواده تهدید می‌شود اگر سکوت نکنید جنازه را جایی دفن می‌کنیم که هیچوقت به شما نخواهیم گفت کجا. برخی از خانواده‌ها به اجبار تن به سکوت می‌دهند تا حداقل سنگ قبری را برای گریستن داشته باشند.
#حامد_سلحشور که جسدش بدون اجازه خانواده شبانه نیروهای امنیتی در شهر دیگر دفن شده بود،توسط خانواده وی نبش قبر شده و به زادگاه پدریش #ایذه #راسفند به خاک سپرده شد. pic.twitter.com/Iu7k6Fy85u
— HIRMAN (@hirman__) December 1, 2022
نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران از تحویل پیکر حامد سلحشور به خانواده او خودداری می‌کنند. او چهار روز پس از بازداشت در روز بیست و ششم نوامبر در ایذه در زندان به قتل می‌رسد. سپس مقام‌های نظامی پیکر او را در محلی دورافتاده دفن می‌کنند با این حال خانواده روز یکم دسامبر پیکر او را از محل دفن خارج کرده و در محل زندگی آقای سلحشور در نزدیکی ایذه دفن می‌کنند. خانواده در حین نبش قبر با آثار متعدد شکنجه بر روی بدن حامد سلحشور رو به رو می‌شوند.
سیستم هراس افکنی در خانواده‌ها سپس به تهدید‌ها ادامه پیدا می‌کند. به این شکل که اگر سکوت نکنید دیگر فرزندتان، همسرتان، خواهر و برادرتان، دوست دخترتان یا دوست پسرتان به سرنوشت فرد کشته شده دچار خواهند شد، در برخی موارد حتی یک عضو دیگر خانواده بازداشت می‌شود تا فشار بیشتری برای سکوت به خانواده وارد شود.
در ادامه نیز هر از چند گاهی به خانواده‌ها «یادآوری» می‌شود که ما مراقب رفتار شما هستیم. این کار با احضار اعضای خانواده، آسیب رساندن با اموال خانواده، بازجویی اعضای خانواده یا حتی شکستن سنگ قبر قربانی با هدف به سکوت واداشتن خانواده ادامه پیدا می‌کند.
نیروهای امنیتی همچنین هر از چندگاهی تلفن‌های تهدید‌آمیز می‌زنند یا پیام‌های تهدید آمیز ارسال می‌کنند و یا ناگهان جلوی در خانه یا محل کار اقوام حتی خاله‌زاده ها و عموزاده‌ها سبز می‌شوند.
این حجم فشار با تهدید به اخراج اعضای خانواده از دانشگاه و محل کار همچنان ادامه پیدا می‌کند.
آنها چنین فشار خردکننده‌ای روی خانواده‌ای داغدار می‌گذارند تا آنها به جایی برسند که بگویند ما عزیزی را از دست داده‌ایم اما باید مراقب دیگر عزیزانمان در خانواده هم باشیم.
این طبیعی است که بسیاری از این خانواده‌ها در زیر این فشار غیرقابل تصویر خرد شوند.
با این حال برخی از خانواده‌ها کم کم و پس از مدتی توان حرف زدن و گفتن واقعیت‌ها را پیدا می‌کنند و بیشتر از طریق اینستاگرام آنچه بر آنها گذشته را برملا می‌کنند.
نیروهای امنیتی ایران حتی پا را از این نیز فراتر می‌گذارند و برای پنهان کردن قتل معترضین در زندان دست به صحنه‌سازی نیز می‌زنند.
صحنه‌سازی قتل و خودکشی برای پنهان کردن واقعیت
دلارام عضو کمیته پیگیری وضعیت بازداشت‌شدگان توضیح می‌دهد:
در بسیاری از موارد نیروهای امنیتی با صحنه‌سازی مدعی می‌شوند که علت مرگ قربانی کاملا بی‌ربط به اعتراضات در ایران بوده است. به عنوان مثال آنها مدعی شده بودند که اسماعیل دزوار در یک تصادف جان داده است در حالی که او در بازداشت بوده و یا ادعا کرده بودند که میلاد خوشکام با پریدن از پل خودکشی کرده است یا در موردی دیگر بسته‌ای قرص در کنار پیکر ایلیاد رحمانی‌پور ۱۶ ساله گذاشته بودند و مدعی شده بودند که او خودکشی کرده است.
نیکی مجبوب می‌گوید در بسیاری از موارد نیروهای امنیتی ایران چنان فشاری به خانواده قربانی وارد می‌کنند که آنها برگه‌هایی را امضا کنند که علت مرگ معترضین به قتل رسیده را چیز دیگری مثل تصادف و یا خودکشی اعلام کرده است.
با بازداشت اعضای خانواده و علنا تهدید اعضای خانواده به قتل نیروهای امنیتی پدر، مادر یا اعضای نزدیک خانواده را مجبور به مصاحبه تلویزیونی می‌کنند یا مجبور می‌کنند در شبکه‌های اجتماعی مطلبی منتشر کنند تا به دروغ بگویند مرگ عزیزشان در بازداشت رخ نداده است.
قاتلین رویین‌تن
در حالی که گروه‌های حقوق بشری در ۱۰۰ روز گذشته به ۲۸ مورد مختلف دست پیدا کرده‌اند که گویی در زندان به قتل رسیده‌اند.
رها بحرینی از سازمان عفو بین‌الملل تاکید می‌کند که این «نقض جدی حقوق بشر» اتفاق جدیدی در زندان‌های ایران نیست.
سازمان عفو بین‌الملل در خلال سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱، دست کم ۱۶۴ مورد قتل زندانیان را در زندان‌های ایران ثبت کرده است. این قتل‌ها به علت بدرفتاری و شکنجه و یا عدم رسیدگی پزشکی زندانیان در این سال‌ها رخ داده است.
در ادامه برای پنهان کردن واقعیت بیشترین دلایل دروغینی که برای مرگ این زندانیان به شکل رسمی به ثبت رسیده شامل خودکشی، ایست قلبی، درگیری بین زندانیان و مصرف بی‌رویه مواد بوده است. و نکته مهم اینکه در تمامی این سال‌ها حتی یک نفر برای این قتل‌ها پاسخگو نبوده، مورد بازخواست قرار نگرفته است.
به گزارش سازمان حقوق بشر ایران از شانزدهم سپتامبر سال ۲۰۲۲ و با اوج گرفتن اعتراضات مردمی در پی قتل مهسا امینی در بازداشت گشت امنیت اخلاقی، دست کم ۴۷۶ نفر از معترضین به دست نیروهای نظامی و انتظامی جمهوری اسلامی به قتل رسیده‌اند.