چگونه فشنگ‌های ساخت یک شرکت فرانسوی-ایتالیایی برای سرکوب در ایران استفاده می‌شود
: منتشر شده در
در جریان سرکوب اعتراضات در ایران از گلوله‌های تفنگ ساچمه‌ای تولید شده توسط شرکت فرانسوی-ایتالیایی Cheddite استفاده شده است. این فشنگ‌های Cheddite دست‌کم از سال 2011 به طور گسترده برای شکار مورد استفاده قرار گرفته‌اند. با این حال، این شرکت می‌تواند در موضوع سرکوب اعتراضات مسئول شناخته شود: او باید زنجیره‌های فروش خود را نظارت و کنترل می‌کرد، زیرا این نوع محصول از سال 2011 برای فروش در ایران توسط اتحادیه اروپا تحریم و ممنوع اعلام شده است.
در تحقیقات خود، ما از شهروندان ساکن ایران خواستیم که عکس‌های پوکه‌ها و فشنگ‌های کشف شده در تظاهراتی را که از زمان قتل مهسا امینی در 16 سپتامبر 2022 ایران را ملتهب کرده است، برای ما ارسال کنند. ما بیش از 100 عکس و فیلم دریافت کرده و مورد تجزیه و تحلیل قرار دادیم که نشان می‌دهد کپسول‌های گاز اشک آور، گلوله‌های تفنگ، گلوله‌های تفنگ مخصوص پینت بال و پوکه‌های تفنگ ساچمه‌ای به طور گسترده توسط نیروهای امنیتی ایران استفاده می‌شود. در حالی که بیشتر پوکه های تفنگ ساچمه‌ای که در تصویر مشاهده می‌شود، ساخت ایران هستند، ۱۳ پوکه کشف‌شده از هشت شهر مختلف ایران دارای نشان تجازی Cheddite هستند.
حضور فشنگ‌های ساچمه‌زنی ساخت شرکت فرانسوی-ایتالیایی در ایران موضوع جدیدی نیست: این فشنگ‌ها سال‌هاست که توسط شکارچیان ایرانی به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است. یکی از نیروهای امنیتی ایران به بخش ناظران فرانس 24 گفت که یگان وی برای سرکوب معترضان گاهی فشنگ‌های ساچمه‌زنی را دریافت می‌کند که برای شکار در نظر گرفته شده است.
>> در ناظران بخوانید ایران: چگونه نیروهای امنیتی ایران با گلوله‌های «غیر جنگی» به قصد کشتن معترضان شلیک می‌کنند
Cheddite دارای کارخانه‌هایی در ایتالیا و فرانسه است که دفتر مرکزی آن در لیورنو، ایتالیا، و Bourg-lès-Valence، فرانسه واقع شده است. این شرکت ادعا می‌کند که بزرگترین تولید کننده پوکه‌های تفنگ‌های ساچمه‌ای و پوکه‌های فشنگ غیرجنگی در جهان است که بیش از یک میلیارد در سال تولید می‌کند.
این شرکت این پوکه‌ها را با محفظه‌های پلاستیکی و پایه‌های فلزی حاوی پرایمر تولید کننده جرقه تولید می‌کند و سپس آنها را به تولیدکنندگان دیگری می‌فروشد که پوکه‌ها را با باروت و گلوله‌های انفجاری یا پرتابه‌های دیگر پر می‌کنند.
پوکه‌هایی با نشان Cheddite در اعتراضات سال 2022 در ایران
تصاویر پوکه‌هایی که برای ناظران ارسال شده است در هشت شهر مختلف در ایران گرفته شده است.
یک معترض در یزد، در مرکز کشور، عکس‌هایی از یک فشنگ را که پس از تیراندازی نیروهای امنیتی به او و دیگر معترضان در 28 سپتامبر پیدا کرده بود،برای ما ارسال کرد. روی این پوکه روی پایه عبارت "Cheddite 12" و روی جعبه پلاستیکی سبز عبارت "Shahin 2017/24" حک شده است.
![این عکس ها گلوله‌های تفنگ ساچمه‌ای را نشان می‌دهد که در جریان اعتراضات سال 2022 در شهرهای سراسر ایران کشف شده است. بالا سمت چپ: پوکه با نشان تجاری چدیت ]کدیته[ پس از تظاهرات اعتراضی در شیراز پیدا شد. بالا سمت راست:پوکه‌های شدیتی کشف شده در کامیاران. وسط سمت چپ: پوکه شدیتی که در کرج یافت شد. وسط و وسط سمت راست:پوکه‌های چدیتی و مهام که در سنندج یافت شد. پایین سمت راست:پوکه چدیتی یافت شده در شیراز. پایین سمت چپ:پوکه ساخت شرکت چدیت که در رشت یافت شد.](https://s.observers.france24.com/media/display/7088cba8-6cc3-11ed-970d-005056a97e36/all%20the%20photos.webp)
"آنها همیشه سعی می‌کنند تمام پوکه‌های خالی را جمع کنند"
این معترض می‌گوید:
وقتی به مردم شلیک می کنند، همیشه سعی می‌کنند تمام پوکه‌های خرج شده روی زمین را جمع کنند. این یکی یک جایی در تاریکی افتاده بود. آنها این را ندیدند و وقتی رفتند توانستم این را پیدا کنم
این واقعیت که نیروهای امنیتی فشنگ‌های خرج نشده و پوکه‌ها را پس از شلیک و متفرق کردن جمعیت از روی زمین جمع می‌کنند، توسط شاهدان دیگر در فرانس 24 یا در شبکه‌های اجتماعی تأیید شده است.
پس از شلیک تفنگ ساچمه‌ای نیروهای امنیتی به سمت تظاهرکنندگان، یکی از تظاهرکنندگان از تهران، عکس‌های یک پوکه را که در 3 اکتبر از روی زمین برداشته بود، برای تحریریه ما ارسال کرد. پوکه به وضوح نمایانگر نشان تجاری حک شده و عدد 12 است که نمونه‌ای از تولیدات شرکت ایتالیایی- فرانسوی Cheddite است. روی دسته پلاستیکی نوشته شده است: «ایران 2020/01».
به درخواست فرانس 24، یکی از اهالی مهاباد در 30 اکتبر 2022 تصاویری از یک پوکه را ارسال کرد که پس از استفاده نیروهای امنیتی از تفنگ‌های ساچمه‌ای برای سرکوب تظاهرات در 29 اکتبر کشف شده است. پوکه دارای یک محفظه پلاستیکی سبز رنگ، بدون علامت، و نشان تجاری Cheddite "12*12*12*12*" روی پایه آن است.
دو کارشناس اسلحه به France 24 گفتند که این فشنگ‌ها توسط Cheddite ساخته شده‌اند. این شرکت ایتالیایی-فرانسوی تنها سازنده شناخته شده‌ای است که از نشان "12*12*12*12*" استفاده می‌کند. نیل کورنی از بنیاد تحقیقاتی امگا می‌گوید: «این طرح 12 ستاره با مهر تارنمای شرکت Cheddite و سایر تارنماهای دارای محصولات Cheddite مطابقت دارد.
اعضای حساب کاربری Tasvir 1500، گروهی که اعتراضات سال 2022 را مستند می‌کند، عکس‌هایی ارسال کردند که ده پوکه تفنگ ساچمه‌ای دیگر با نشان تجاری Cheddite را نشان می‌دهد. این گروه اعلام کرد که این فشنگ‌ها در پنج شهر دیگر از جمله شیراز، کرج، رشت، سنندج و کامیاران نیز کشف شده است.
"اگر از فاصله نزدیک شلیک کنید، می‌تواند مردم را بکشد"
در مصاحبه‌ای که توانستیم با یکی از اعضای گروه شبه‌نظامی بسیج که در سرکوب تظاهرات ۲۰۲۲ در ایران شرکت داشته، انجام دهیم، او اعلام کرد که به یگان او تفنگ‌های شاتگان، با فشنگ‌های دارای نشان مهام، ساخته شده از بدنه‌های شفاف و دارای علامت "ضد شورش" و پر از گلوله‌های پلاستیکی، عرضه شده است. او ادعا می‌کند که گلوله‌های تفنگ ساچمه‌ای بدون علامت پر از گلوله فلزی نیز دریافت کرده است که باعث ایجاد "زخم‌های کوچک" در تمام سطح بدن قربانیان می‌شود.
ما با هر چه به ما بدهند شلیک می‌کنیم. بیشتر اوقات همین مهام کالیبر 12 شفاف است، اما به ما فشنگ‌های رنگی نیز داده شد که لزوماً برای استفاده ضد شورش در نظر گرفته نشده است. آنها هیچ علامتی ندارند و به طور عمده حاوی ساچمه‌های ریز هستند. ما اخیراً بیشتر و بیشتر از این‌ها داریم. آنها در جعبه‌های معمولی مهام نمی‌آیند. نمی دانم مهام است یا چیز دیگری.
اینکه روی فشنگ چه نوشته شده باشد چه اهمیتی دارد؟ اگر کالیبر 12 باشد، ساچمه‌های آهنی کوچکی درون آن وجود دارد که شما شلیک می‌کنید و طرف دیگر بدنش میترکد. آیا عکس‌هایی از تیراندازی به افراد با تفنگ ساچمه‌ای را دیده‌اید؟ آنها زخم‌های کوچکی در تمام سطح بدن خود ناشی از برخورد آن توپ‌های آهنی کوچک دارند.
اگر با آن به پرنده‌ای شلیک کنید ، کشنده است. اگر به آدم بزنی، درد دارد. ممکن است کسی را نابینا یا برای همیشه فلج کند. در فاصله نزدیک می‌توانید افراد را نیز بکشید. فرقی نمی‌کند روی آن چه نوشته شده باشد، فشنگ ضد شورش باشد یا فشنگ شکار، همان کار را انجام می‌دهد.
صادرات مهمات تفنگ ساچمه‌ای برای "سرکوب داخلی" برای شرکت های اروپایی ممنوع است
Or, ces cartouches fabriquées en Europe ne devraient pas se retrouver en Iran. Le
اما این فشنگ‌های تولید شده در اروپا نباید به ایران ارسال شود. مصوبه شماره 359/2011 شورای اتحادیه اروپا، مصوب 12 آوریل 2011، «صادرات، مستقیم یا غیرمستقیم، تجهیزاتی که می‌تواند برای سرکوب داخل» در ایران مورد استفاده قرار گیرد، از جمله «سلاح، مهمات و لوازم جانبی مرتبط» را ممنوع اعلام کرده است.
پنج کارشناس حوزه تحریم‌ها که با تحریریه ما گفتگو کرده‌اند، و تمامی آنها تایید می‌کنند: این ممنوعیت شامل فشنگ‌های تفنگ ساچمه‌ای و اجزای آن، صرف نظر از کاربرد مورد نظر یا زنجیره فروش آنها می‌شود.
نیکلاس مارش، محقق موسسه تحقیقات صلح اسلو:
«مقررات فعلی بیان می‌کند که فروش تفنگ‌های ساچمه‌ای از هر نوع، مهمات طراحی شده برای آنها و اجزای مرتبط با آن ممنوع است. محدودیت سلاح گرم در اصلاحیه‌ای در 24 مارس 2012 اضافه شده است. از آن زمان، تفنگ‌های ساچمه‌ای و مهمات آنها تحت پوشش تحریم‌های اتحادیه اروپا قرار گرفته‌اند و این تحریم‌ها همچنان به قوت خود باقی است.»
"Cheddite باید مشتریان خود را کنترل کند"
مهرداد عمادی، مشاور اقتصادی اتحادیه اروپا می‌گوید:
« Cheddite از نظر قانونی مسئولیت دارد، چه ایران محصولات را به طور مستقیم یا از شخص ثالث خریداری کرده باشد. Cheddite باید خریداران خود را بررسی کند و اطمینان حاصل کند که آنها محصولات را به سازمان‌های تروریستی یا کشورهای ممنوعه توسط قوانین اتحادیه اروپا نمی‌فروشند، زیرا محصولات آنها دو منظوره نیستند، بلکه برای آسیب رساندن یا کشتن طراحی شده اند.»
پاتریک ویکن، محقق کنترل تسلیحات و حقوق بشر عفو بین‌الملل:
Cheddite مسئولیت و وظیفه احترام به حقوق بشر را برعهده دارد. این شرکت باید از نظر حقوق بشر در سراسر زنجیره فروش خود هوشیار باشد و در صورت وجود خطر انتقال کالا به دست متخلفان از نظر نقض حقوق بشر، باید عرضه خود را متوقف کند... با توجه به این که مدتی است اسلحه‌های ساچمه‌ای و مهمات مربوط به آن که توسط نیروی انتظامی در ایران برای سرکوب مورد استفاده قرار می‌گیرند و با توجه به اینکه ترکیه فشنگ‌هایی به ایران و سایر کشورهای پرخطر صادر می‌کند، دلایل زیادی وجود دارد که فکر کنیم این شرکت باید از این خطرات آگاه می‌شد و باید از این خطرات آگاه می‌بود و باید تحویل این مهمات را متوقف می‌کرد.»
در 27 اکتبر 2022، سخنگوی کمیسیون اروپا به گفتگو با ما تأیید کرد که تحریم‌های اتحادیه اروپا تولیدکنندگان را از تامین سلاح یا مهمات به ایران منع می‌کند. او گفت که نمی‌تواند در مورد مهمات با نام تجاری Cheddite که در ایران کشف شده است، اظهار نظر کند زیرا جزئیاتی در مورد این پرونده وجود ندارد. سخنگوی کمیسیون اروپا به درخواست های بعدی ما برای ارائه جزئیات پاسخی نداد.
محصولات Cheddite مورد استفاده شکارچیان ایرانی
{{ scope.legend }}
© {{ scope.credits }}
یک شکارچی ایرانی به تحریریه ما گفت:
مجوزهای شکار و حمل تفنگ، هر سال سهمیه خرید 100 فشنگ به ما اجازه می‌دهد. من خودم سال‌ها از مهمات شاهین استفاده می‌کردم که پایه‌های پرایمر تولیدکنندگان اروپایی مانند Cheddite داشت
در یکی از انجمن‌ها، یکی دیگر از شکارچیان در سال 2014 نوشته است: "سلام دوستان، امسال روی فشنگ‌های شاهین نوشته "Cheddite" و روی جعبه نوشته "ساخت ایتالیا"!!!!
محصولات شاهین که این شکارچیان نام آن را ذکر کرده‌اند یک نشان تجاری ایرانی است که برای بازار شکار در نظر گرفته شده است. آنها توسط صنایع نظامی شهید شیرودی، یک تولید کننده مهمات ایرانی که فشنگ‌های ضد شورش را نیز در اختیار نیروهای امنیتی ایران قرار می‌دهد، طراحی شده‌اند. این شرکت یکی از زیرمجموعه‌های گروه صنایع مهمات است که خود بخشی از سازمان صنایع دفاع ایران است. این دو سازمان از سال 2007 مشمول تحریم‌های ایالات متحده و اتحادیه اروپا و از سال 2006 تا 2015 مشمول تحریم‌های سازمان ملل بودند.
مناقصه‌های عمومی منتشر شده توسط رسانه‌های ایران نشان می‌دهد که صنایع نظامی شهید شیرودی در فاصله سال‌های 2018 تا 2019 به دنبال خرید 85 میلیون قطعه " لوله پلاستیکی متصل به پایه فلزی" یا به زبان دیگر پوکه سلاح شاتگان بوده است. طبق آگهی‌های رسمی منتشر شده توسط این شرکت در رسانه‌های ایران، در همان دوره، این شرکت به دنبال مناقصه برای 1500 تن گلوله‌های فلزی بود که می‌توان برای پر کردن پوکه‌ها استفاده کرد.
برمه، 2021: ماجرای دیگر Cheddite
در مارس 2021، تصاویری مشابه تصاویری که فرانس 24 از ایران به دست آورده بود، در برمه، کشور دیگری که توسط اتحادیه اروپا مشمول تحریم تجهیزاتی که می تواند برای سرکوب داخلی استفاده شود، منتشر شده بود.
این تصاویر از برمه باعث تحقیقات توسط سازمان‌های غیر دولتی ایتالیایی از شرکت Cheddite شد که مظنون به فروش فشنگ و مهمات به شرکت ترکیه‌ای Yavascalar YAF بودند که خود این فشنگ‌ها را به برمه می‌فروشد. ترکیه عضو اتحادیه اروپا نیست و به همین دلیل به تحریم‌های اعمال شده توسط اتحادیه اروپا متعهد نیست.
وزارت خارجه ایتالیا در پاسخ به سوال سازمان‌های غیردولتی فاش کرد که Cheddite در سپتامبر 2018 برای صدور 600000 گلوله تفنگ ساچمه‌ای 12 گیج به برمه درخواست مجوز کرد، اما یک ماه بعد درخواست خود را پس گرفت.
با این حال، سازمان‌های غیردولتی شواهدی پیدا کردند که نشان می‌دهد Cheddite قطعاتی را برای یک شرکت ترکیه‌ای به نام ZSR Patlayici Sanayi A.S، که پیش‌تر در آن سهام داشته، تامین می‌کرده است. آنها داده‌های تجاری از سازمان ملل را پیدا کردند که نشان‌دهنده صادرات مهمات در سال 2014 از استان لیورنو، جایی که چدیت در آن مستقر است، به ترکیه و صادرات مهمات مشابه سال 2014 از ترکیه به برمه است.
Cheddite به سوال یک سازمان غیردولتی مردم‌نهاد که آیا مجوز صادراتی برای ترکیه دارد که به شریک ترک خود اجازه صادرات به برمه را می‌دهد یا خیر، پاسخی نداد. الساندرو دی پاسکال، روزنامه نگار ایل مانیفست که این تحقیقات را دنبال کرده است، می‌گوید:
ما برای مدت طولانی سعی کردیم با Cheddite تماس بگیریم، آنها به هیچ یک از سوالات ما پاسخ ندادند. در نهایت، پس از انتشار مقاله ما، پلیس به دفتر آنها در لیورنو حمله کرد تا تحقیق کند. تاکنون هیچ تحریم یا جریمه‌ای برای Cheddite در نظر گرفته نشده است. اکنون پرونده در دست دادگاه است و نمی‌دانیم در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد.
ترکیه یک "کشور پرچم قرمز" برای دور زدن تحریم تسلیحاتی است
نیروهای امنیتی ایران از تفنگ‌های ساچمه‌ای ساخت ترکیه استفاده می‌کنند و کارشناسان حوزه تحریم‌ها می‌گویند ترکیه به عنوان پایگاهی برای دور زدن تحریم‌های تسلیحاتی شناخته می‌شود.
پاتریک ویکن از عفو بین الملل می‌افزاید:
«ترکیه در مورد دور زدن تحریم‌های تسلیحاتی، یک کشور «پرچم قرمز» است: برای مثال، تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه لیبی را آشکارا نقض کرده است.»
بر اساس داده‌های تجاری سازمان ملل متحد، ترکیه از سال 2011 که تحریم‌های اتحادیه اروپا بر تجهیزات سرکوب داخلی لازم‌الاجرا شد، بیش از 7.33 میلیون دلار (7.06 میلیون یورو) گلوله یا پوکه سلاح شاتگان به ایران صادر کرده است. در همین مدت ایتالیا 89 میلیون دلار (85.8 میلیون یورو) فشنگ ساچمه‌ای به ترکیه و فرانسه 1.2 میلیون دلار (1،16 میلیون یورو) به ترکیه صادر کرده است.
تحریریه ناظران فرانس 24 چندین بار با Cheddite فرانسه و Cheddite ایتالیا تماس گرفته است تا پاسخی برای سؤالات ناشی از سیاست صادراتی آنها در قبال ترکیه و ایران پیدا کند. این شرکت پاسخی نداد. شرکت ترکیه ای ZSR Patlayici Sanayi A.S نیز به درخواست‌های ما پاسخ نداد.