مکان‌های باستانی دوره پادشاهی سبا در یمن در دست تخریب‌کنندگان و غارتگران
: منتشر شده در : روزآمد شده در
جنگی که از سال ۲۰۱۴ در یمن آغاز شده است، میراث باستانی این کشور را که مهد شماری از تمدن‌ها محسوب می‌شود بسیار تحت تاثیر قرار داده و محوطه‌ها و بناهای تاریخی تخریب شده زیادی را بر جای گذاشته است. معبد أوام در منطقه مأرب که یکی از مهمترین بناهای تاریخی پادشاهی سبا است اکنون متروکه شده و به دست غارتگران رسیده است.
این خسارت جبران‌ناپذیر ناشی از درگیری بین شورشیان حوثی و دولت در تبعید یمن است که باعث تخریب کامل یا جزیی چندین مکان باستانی شده است. طبق یک مطالعه منتشر شده در سال ۲۰۱۷ که از سوی انجمن دانشگاهیان در فرانسه انجام شده است، تا آن زمان [سال ۲۰۱۷] حدود ۵۰ مکان تاریخی آسیب دیده بودند. به ویژه در اثر حملات هوایی ائتلاف نظامی به رهبری عربستان در جایی مانند صنعا، پایتخت یمن که یک شهر قدیمی است این خسارت‌ها دیده می‌شود. صنعا در فهرست جهانی یونسکو قرار دارد. از سوی دیگر این اتفاق برای شهر باستانی صرواح و همچنین چندین موزه و مسجد باستانی رخ داده است.
معبد أوام نزدیک شهر مأرب در ۱۲۰ کیلومتری صنعا تحت تاثیر جنگ قرار نگرفت. اما به دلیل شرایط جنگی در این کشور، بدون مراقبت در معرض چپاول و غارت دیگران قرار گرفته است. صلاح میم اسماعیل، یک کارآفرین جوان و علاقمند به باستان شناسی است که در منطقه مأرب زندگی می‌کند. وی یک کارزار را در شبکه‌های اجتماعی آغاز کرده است و به ویژه از جوانان می‌خواهد که از این مکان‌ها محافظت کنند و آن‌ها را تمیز نگه دارند.
غارتگران اغلب حفاری‌های غیرقانونی انجام می‌دهند
معبد أوام که محرم بلقیس نیز نامید می‌شود، ۳ هزار سال قدمت دارد. این معبد به المقه، خدای ماه که خدای پادشاهی باستان سبا است، اختصاص داده شده بود. محققان آمریکایی در اوایل سال ۱۹۵۱ در آنجا کاوش‌هایی انجام دادند. حدود ۳۰۰ کتیبه حاوی نوشته‌های سبایی [زبان باستانی یمن] استخراج و بررسی شده است. این سنگ‌ها از اهمیت بالایی برخوردارند زیرا درگیری‌ها، معاهدات تجاری، توافق‌نامه‌های صلح، روابط خارجی پادشاهی سبا با سایر پادشاهی‌ها را ثبت کرده‌اند.
اما امروز، در آنجا بسیاری از این کتیبه ها که قدمت آن‌ها به ۳ هزار سال می‌رسد در کنار بطری‌های پلاستیکی روی زمین افتاده‌اند. مردم با خودکار تیرک‌های باستانی را خط خطی کرده‌اند، ما در همه جا زباله می‌بینیم و این یک فاجعه است.
يفتقر معبد أوام لأبسط حماية مثل وجود لوحات إرشادية وكادر يشرف على إدارته. كما يفتقر المعبد لحاميات زجاجية على الألواح المسندية والجدران, ويفتقد إلى الحواجز التي تحول دون تعرض آثار المعبد للمس عداك عن العبث.#انقذوا_معبد_اوام@Marib_gov pic.twitter.com/bc8q4RXNmY
— Salah M. Ishmael 𐩮 (@Salahish) June 2, 2021در این توییت نوشته شده است: معبد أوام همه چیز خود را از دست داده است. بدون تابلو و بدون کارمند برای مدیریت آن است. هیچ محفظه پلکسی گلاسی برای محافظت وجود ندارد و هیچ مانعی برای جلوگیری از تماس افراد با اشیا نیست.
این مکان محافظت نمی‌شود، از سنگ‌ها مراقبت نمی‌کنند به عنوان مثال محفظه پلکسی گلاس یا موانعی برای جلوگیری از لمس اشیا وجود ندارد. غارتگران اغلب در آنجا کاوش‌های غیرقانونی انجام می‌دهند چراکه هیچ نگهبان یا دوربین نظارتی وجود ندارد.
جزء من العبث الذي يتعرض له #معبد_اوام؛ #محرم_بلقيس.
— Salah M. Ishmael 𐩮 (@Salahish) June 2, 2021
كما يقول صاحب الصورة, المصور عبدالله البدوي, أن الحفر العشوائي على هذا الجدار التاريخي كان لغرض إخراج شفرات برونزية مزروعة في الجدران..
ربما أعتقدوا أنها ذهبية.#انقذوا_معبد_اوام pic.twitter.com/LZndVYm0XMبخشی از تخریب انجام شده در معبد أوام، محرم بلقیس عبدالله البداوی، عکاس این تصویر می‌گوید که حفاری‌های تصادفی روی این دیوار تاریخی به منظور خارج کردن تیغه‌های برنزی موجود در دیوارها بوده است
شاید آن‌ها فکر می‌کردند از طلا است.
بنابراین من از طریق حساب کاربری‌ام در توییتر کارزاری را آغاز کردم تا به ویژه از جوانان، دانشگاهیان، کنشگران دعوت کنم تا در فعالیت‌هایی برای افزایش آگاهی و پاکسازی حضور پیدا کنند و همچنین مقامات، به ویژه سازمان موزه‌های یمن را برای انجام اقدام تحت فشار قرار دهم.
يقف طفل بسن 12 عام تقريبا كحارس وبواب لمعبد عمره أكثر من 3 ألف عام. المعبد الأشهر والأقدم في اليمن والجزيرة العربية, أوام أو ما يطلق عليه "محرم بلقيس".
— Salah M. Ishmael 𐩮 (@Salahish) June 2, 2021
صبي وبوابة وسياج متهالكان, كل ما يلوذ عن أهم المواقع التاريخية اليمنية.#انقذوا_معبد_اوام pic.twitter.com/EIa1Ufv5uoیک نوجوان ۱۲ ساله خود را به‌عنوان نگهبان معبد ۳ هزار ساله گمارده است، معروف‌ترین و قدیمی‌ترین معبد یمن و شبه جزیره عربستان، که أوام یا محرم بلقیس نامید می‌شود. یک کودک، دروازه، حصارهای آسیب دیده سرنوشت مهمترین مکان تاریخی یمن است.
انقذوا ما يمكن انقاذه من معبد أوام. إذا تهاونت السلطات المحلية والحكومة. فأين المبادرات الشبابية أين طلاب الجامعات تقدروا تعملوا توعية وحملة نظافة وتنسقوا مع مكتب الآثار لعمل ما يمكن عمله لحماية المعبد الأكبر في اليمن. #انقذوا_معبد_اوام pic.twitter.com/FjVTg3jUJc
— Salah M. Ishmael 𐩮 (@Salahish) June 3, 2021آنچه را می‌تواند از معبد أوام نجات داد نجات دهید. اگر مقامات محلی و دولت سهل‌انگاری می‌کنند، ابتکار عمل شهروندان پس کجاست؟ دانشجویان کجا هستن. شما می‌توانید یک کارزار آگاهی‌بخشی و نظافت را سازماندهی کنید.
من همچنین اخیرا یک گروه فیس‌بوکی همراه دوستانم ایجاد کرده‌ام تا تمام مکان‌های باستانی در معرض تهدید در یمن را شناسایی کنید چرا که مکان‌هایی وجود دارند که در شرایط بسیار بدتری از معبد أوام هستند بدون اینکه برای کسی ایجاد نگرانی کند.
به‌عنوان نمونه شهر براقش شهر پادشاهی باستانی مَعَین بوده است، ۳ هزار سال پیش ساخته شده اما دیوارهای آن در اثر بمباران نیروهای ائتلاف تخریب شده است.
حریریه ناظران تلاش کرد تا با سازمان آثار باستانی و موزه‌های یمن تماس بگیرد تا این سوال را مطرح کند که آیا اقدامی برای حفاظت از اماکن باستانی انجام می‌شود یا خیر. اگر آن‌ها پاسخی دهند آن را منتشر خواهیم کرد.
یمن از سال ۲۰۱۴ درگیر جنگی بین شورشیان شیعه حوثی و نیروهای دولت منصور هادی است که از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته می شود و تحت حمایت ائتلاف نظامی به رهبری عربستان قرار دارد. این جنگ تاکنون بیش از ۲۳۳ هزار کشته و بیش از یک میلیون آورده برجای گذاشته است.