افغانستان: حساب‌های کاربری جعلی که در خدمت تبلیغات طالبان در شبکه‌های اجتماعی هستند
از زمانی که طالبان در اوت ۲۰۲۱ کنترل افغانستان را به دست گرفت، چندین حساب توییتری در تلاش برای جعل هویت رسانه‌های رسمی در شبکه‌های اجتماعی هستند و سعی می‌کنند خود را به عنوان رسانه رسمی معرفی کنند. این حساب‌های جعلی محتوایی را به اشتراک می‌گذارند که در ظاهر معتبر است و اغلب از همان گرافیک و سبک نگارشی رسانه واقعی استفاده می‌کنند اما پژوهش‌گران سازمان مردم نهاد موسوم به "افغان شاهد" با بررسی دقیق‌تر، دریافتند که برخی از اطلاعاتی که این حساب‌های کاربری منتشر می‌کنند، هیچ مبنایی در واقعیت ندارد و هدفشان تضعیف جنبش‌های مخالف طالبان در کشور و سرکوب رسانه‌های مستقل است.
: منتشر شده در
از دسامبر ۲۰۲۲ محققان سازمان غیر دولتی افغان شاهد- یک پروژه حقوق بشری که به مستندسازی و راستی‌آزمایی رویدادها در افغانستان اختصاص دارد - چندین مورد از این حساب‌های توییتری جعلی و پیام‌هایی را که سعی دارند به مخاطبان انتقال دهند، شناسایی کردند. تحقیق آنها به ویژه روی یک حساب توییتری جعلی به نام @AF_Inter5 متمرکز بود که خود را به عنوان رسانه خبری افغانستان اینترنشنال معرفی می‌کرد. این حساب بین ۱۶ و ۱۹ مارس، ۲۰۲۳ پس از انتشار مقاله ما به زبان انگلیسی، حذف شد.
"این اعتماد به گروه‌های مخالف را تضعیف خواهد کرد"
تام استابز، تحلیلگر ارشد عملیات اطلاعاتی در گفت‌وگو با تحریریه ناظران فرانس ۲۴ گفت:
«محتوای تولید شده از سوی این حساب کاربری به طور کلی حول محور بی اعتبار کردن "افغانستان اینترنشنال" و تحقیر مخالفان افغانستانی در داخل کشور متمرکز است. بسیاری از موضوعاتی که آنها به اشتراک می‌گذارند توسط رسانه‌های دیگر پوشش داده نمی‌شوند. به طور معمول، زمانی که شما مقاله‌ای از افغانستان اینترنشنال یا یک خبرگزاری دیگر دارید، می توانید اطلاعات مربوط به آن را دنبال کنید و تشخیص دهید که آیا گفته‌های آنها درست است یا خیر. اما این حساب جعلی فقط اطلاعات ساختگی را مخابره می‌کند.»
پست‌های حساب کاربری @AF_Inter5 اغلب تأثیر طالبان بر افغانستان را پس از بازپس گیری کنترل این کشور در اوت ۲۰۲۱ ستایش می‌کند.
در پیامی که به تاریخ ۱ مارس ۲۰۲۳ منتشر شده و بیش از ۵۷۰۰۰ بار دیده شده، آمده است که خوشحال سادات، فرمانده پیشین ارتش جمهوری افغانستان و معاون پیشین وزارت داخله در امور امنیتی، اعلام کرده است که ورود طالبان به "جمهوری" و همچنین "جاسوسی، ملی‌گرایی و شورش" در افغانستان پایان داد.
اما در رسانه‌های انگلیسی، فارسی و پشتو هیچ سابقه دیگری از این گفته وجود ندارد و تصویر به اشتراک گذاشته شده در این پست مربوط به سال ۲۰۲۰، قبل از تسلط طالبان بر کشور است.
این پست‌ها همچنین به دنبال بدنام کردن جبهه مقاومت ملی (NRF)، اصلی‌ترین مقاومت سازمان یافته در برابر کنترل طالبان است. توییت ۱۱ مارس که بیش از ۲۰۰۰۰ بار مشاهده شده است ادعا می‌کند که احمد مسعود رهبر NRF به نیویورک تایمز گفته است که سازمان او روابط نزدیکی با دولت اسلامی استان خراسان (ISKP)، بخشی از سازمان دولت اسلامی فعال در افغانستان دارد .
با این حال، احمد مسعود هرگز با نیویورک تایمز مصاحبه نکرده و هرگز اظهار نکرده است که NRF روابط خوبی با دولت اسلامی استان خراسان (داعش خراسان) دارد. این ادعا برای پیوند دادن تنها جنبش مقاومت مشروعی که برای دموکراسی در افغانستان می‌جنگد، با ISKP، سازمانی که توسط سازمان ملل متحد به عنوان گروه تروریستی شناخته شده است، مرتبط است.
در توییت دیگری آمده است که یکی از فرماندهان NRF برای گفت‌وگو در مورد اهداف دو جانبه از اسرائیل بازدید کرده است، این در حالی است که هیچ رسانه دیگری در مورد این دیدار گزارشی منتشر نکرده است.
تام استابز توضیح می‌دهد که این محتوا شامل ادبیاتی است که معمولاً توسط طالبان استفاده می‌شود:
این اقدام، اعتماد به جنبش اپوزیسیون را تضعیف خواهد کرد زیرا اگر مردم آن‌چه را که این حساب جعلی در مورد جنبش اپوزیسیون می گوید باور کنند، باور خواهند کرد که [NRF] با دشمنان افغانستان و مردمی که می‌خواهند افغانستان را نابود کنند، سروکار دارند، که این واقعاً نظر مردم را نسبت به NRF بدبین می کند.»
مطالب اشتراک‌گذاری شده در این محتوا نیز بسیار متفاوت از آن‌هایی است که توسط رسانه واقعی افغانستان اینترنشنال به اشتراک گذاشته شده است، که بنا بر آن‌چه وب‌سایت رسمی این رسانه اعلام کرده است: "اطلاعات متوازن و بی‌طرفانه در مورد همه افغان‌ها، از جمله همه صداها از بخش‌های سیاسی، اجتماعی و تجاری در افغانستان و سراسر جهان ارائه می‌کند.
افغانستان اینترنشنال یک شبکه رادیو و تلویزیونی مستقر در بریتانیا است که از دل شبکه ایران اینترنشنال زمانی که نیروهای طالبان کنترل افغانستان را به دست گرفتند، پدید آمد. ایران اینترنشنال به دلیل ادعای ارتباطش با دولت عربستان از طریق تأمین مالی شرکت مادرش مورد انتقاد قرار گرفته است، اگرچه این خبرگزاری این موضوع را رد می‌کند.
این حساب جعلی قبل از حذف از توییتر تنها ۶۵۰۰ دنبال کننده داشت. حسابی که اکنون غیر قابل دسترس است. مطالب به اشتراک گذاشته شده توسط این حساب گاهی تا بیش از ۵۰۰۰۰ بار بازدید داشت و نظرات و اشتراک گذاری‌های زیادی دریافت می‌کرد.
یک اکانت جعلی با کپی ضعیف
تیم افغان شاهد پس از مشاهده جذابیت‌های @AF_Inter5 در فضای مجازی، محتوا و شیوه‌های انتشار آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. این سازمان غیردولتی به لطف چندین شاخص واضح در این صفحه به سرعت تشخیص داد که این حساب جعلی است.
اولاً این حساب کاربری برخلاف حساب رسمی افغان اینترنشنال که توسط تیک آبی توییتر تایید می‌شود، در توییتر تایید شده نیست.
حساب جعلی دارای بیوگرافی و آدرس ایمیل متفاوتی نسبت به حساب واقعی است - از جمله آدرس Gmail، نه آدرس "@Afintl.com" .
افغان شاهد همچنین خاطرنشان می‌کند که این حساب کاربری در نوامبر ۲۰۲۱، چندین ماه پس از کنترل کشور توسط طالبان ایجاد شده است.
این حساب جعلی همچنین پیام‌های بسیار کمتری نسبت به حساب واقعی افغانستان اینترنشنال منتشر کرده است: ۲۳۶ توییت در مقایسه با ۳۴۲۳۰ توییت برای حساب واقعی.
در نهایت، عکس روی جلد حساب جعلی یک اتاق خبر از شبکه CNN را نشان می‌دهد، در حالی که حساب واقعی یک تصویر از افغانستان اینترنشنال را همراه با متنی نشان می‌دهد.
با این وجود، توییت‌های این حساب جعلی بسیار قانع کننده و باورپذیر به نظر می‌رسند. آنها از همان منشور گرافیکی توییت‌های اخبار فوری افغانستان اینترنشنال پیروی می‌کنند، با لوگو و متن ویرایش شده روی یک عکس.
با توجه به ابزار تجزیه و تحلیل حساب‌های کاربری، که آماری را در مورد عادات پست کردن یک حساب توییتر نشان می‌دهد، حساب @AF_Inter5 به طور معمول بین ساعت ۶:۳۰ صبح تا ۸:۳۰ بعد از ظهر (به وقت افغانستان) پست می‌گذارد، که بسیار متفاوت از فعالیت حساب اصلی در ۲۴ ساعت شبانه‌روز و ۷ روز هفته است.
تمام پیام‌های @AF_Inter5 در توییتر توسط اندروید پست شده است که می‌تواند نشان دهد که توسط یک فرد یا گروهی از افراد که از طالبان حمایت می‌کنند اداره می‌شود. در مقابل، حساب واقعی افغان اینترنشنال پیام‌هایی را از حساب کاربری وب توییتر، Tweetdeck، و چندین حساب کاربری در رسانه‌های اجتماعی منتشر می‌کند - که بیشتر نمونه‌ای از اتاق خبری است که توسط تیمی متشکل از چندین نفر اداره می‌شود.
با تماس تحریریه ناظران فرانس 24 قبل از حذف اکانت جعلی، افغانستان اینترنشنال تایید کرد که به هیچ وجه به حساب @AF_Inter5 ارتباطی ندارد و "مدتی در تلاش بوده تا آن را حذف کند، که چندان موفق به این کار نشده است".
طالبان در تلاش است تا فضای رسانه‌ای در افغانستان را به «ماشین ترویج طالبان» تبدیل کند
به گفته استابز، هر چند هیچ مبنایی برای افغان شاهد وجود ندارد که ادعا کند افرادی که در @AF_Inter5 پست می‌گذارند حتما بخشی از نیروهای طالبان هستند. با این وجود، این حساب چندین جنبه عمده از کمپین تبلیغاتی آنلاین طالبان را به تصویر می‌کشد.
ما دیده‌ایم که وقتی افغانستان اینترنشنال مطالبی را در انتقاد از طالبان منتشر می‌کند، طالبان از اخبار افغانستان اینترنشنال به عنوان «اخبار جعلی» یاد می‌کند. و آنها به طور باورنکردنی خیلی فوری از اخبار و اطلاعاتی که آنها را ناعادلانه می‌دانند استفاده می‌کنند. وجود این حساب‌های جعلی بخشی از کمپین اطلاعاتی بزرگ‌تری است که نیروهای طالبان می‌خواهند راه بیندازند – آنها سعی دارند اعتماد به منابع خبری مستقل را تضعیف کنند.
فضای اطلاعاتی در کشور با سرعت گسترده‌ای در حال فرسایش است. منابع رسمی اطلاعاتی کمتر و کمتری وجود دارد که مردم بتوانند به آنها اعتماد کنند. بنابراین این بدان معناست که در نهایت یک منبع کمتر وجود خواهد داشت که مردم می‌توانند به آن مراجعه کنند. طالبان در تلاش است تا فضای رسانه‌ای افغانستان را به ماشین تبلیغاتی طالبان تبدیل کند. آن‌چه ما شاهد آن هستیم یک جنبش انقلابی است که تلاش می‌کند با سرعتی سرسام‌آور فضای آزاد رسانه‌ای را کاهش دهد، کاری که پیش‌تر هرگز در دنیا انجام نشده بود. بسیاری از مواقع محدودیت‌ها برای مطبوعات به تدریج صورت می‌گیرد، اما کاری که طالبان انجام می‌دهد فوق العاده سریع است.
عملیات تبلیغات آنلاین برای طالبان چیز جدیدی نیست، و بسیاری بر این باورند که همین تبلیغات مجازی نقش کلیدی در جریان باز پس‌گیری کنترل این گروه بر خاک افغانستان داشتند.